Benedykt XVI Jezus z Nazaretu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.U Mateusza, tak samo jak u Marka, historia kuszenia kończy sięsłowami: Przystąpili aniołowie i służyli Mu" (Mt 4,11; Mk 1,13).Spełnia się Psalm 91,11: Aniołowie Mu służą; okazał się Synemi dlatego nad Nim - nowym Jakubem, Patriarchą powszechnegoteraz Izraela - otwiera się niebo (zob.J 1,51; Rdz 28,12).50ROZDZIAA 3EWANGELIA O KR�LESTWIE BO%7łYM Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosiłEwangelię Bożą.Mówił: �Czas się wypełnił i bliskie jest królestwoBoże.Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!*" w tych słowachewangelista Marek opisuje początek działalności Jezusa, a jedno-cześnie podaje istotną treść Jego przepowiadania (l,14n).W po-dobny sposób działalność Jezusa w Galilei podsumowuje Mateusz: I obchodził Jezus całą Galileę, nauczając w tamtejszych synago-gach, głosząc Ewangelię o królestwie i lecząc wszelkie chorobyi wszelkie słabości wśród ludu" (4,23; 9,35).Obydwaj ewangeliściprzepowiadanie Jezusa nazywają Ewangelią" - co właściwie znaczyto słowo? W nowszych przekładach pojawiło się określenie DobraNowina".Brzmi ono pięknie, pozostaje jednak daleko w tyle w hie-rarchii różnych treści słowa Ewangelia".Słowo to było obecne w ję-zyku rzymskich cesarzy, którzy uważali siebie za panów świata, zajego zbawców i wyzwolicieli.Wychodzące od cesarzy orędzia zwanebyły evangelium, bez względu na to, czy ich treść była szczególnieradosna i przyjemna.Co pochodzi od cesarza - taka zawierała sięw tym idea - jest orędziem zbawczym, to znaczy nie tylko zwykłąwiadomością, lecz przesłaniem zmieniającym świat na lepsze.Jeżeliewangeliści posłużyli się tym słowem, tak że stało się odtąd określe-niem gatunku literackiego ich pism, znaczy to, że chcą powiedzieć:tu właśnie spełnia się to, do czego niesłusznie wysuwają roszczenia51cesarze, podający się za bogów - pełne mocy orędzie, które jest nietylko słowem, lecz rzeczywistością.W dzisiejszej naukowej seman-tyce powiedzielibyśmy: Ewangelia jest słowem nie tylko informują-cym, lecz także performatywnym - nie tylko przekazem informacji,lecz działaniem, sprawczą mocą, która przychodzi na świat, żeby gouleczyć i przeobrazić.Marek mówi o Ewangelii Boga" - nie cesa-rze mogą zbawić świat, lecz Bóg.Pojawia się tu słowo, które jest sło-wem skutecznym [Tatwort]: tutaj rzeczywiście dzieje się to, o czymcesarze tylko mówili, nie mogąc tego zrealizować.Tutaj przystępujedo działania rzeczywisty Pan świata - Bóg żywy.Centralna treść Ewangelii" brzmi następująco: królestwo Bożejest blisko.Na linii czasu pojawił się słup graniczny, dokonuje sięcoś nowego.Ten dar domaga się od ludzi odpowiedzi w postacinawrócenia i wiary.Centrum tego przesłania stanowi wieść o bli-skości królestwa Bożego.Jego zwiastowanie stanowi rzeczywiścieośrodek słów i działania Jezusa.Może to potwierdzić informacjastatystyczna: słowa królestwo Boże" pojawiają się w Nowym Te-stamencie 122 razy - z tego 99 razy w trzech Ewangeliach synop-tycznych, przy czym 90 z tych tekstów to słowa Jezusa.W EwangeliiJana i w pozostałych pismach nowotestamentowych słowo to od-grywa już tylko niewielką rolę.Można by powiedzieć: główną ośprzedpaschalnego przepowiadania Jezusa stanowi orędzie króle-stwa Bożego, natomiast centrum przepowiadania apostolskiegopo Wielkanocy stanowi chrystologia.Czy równa się to odejściu odautentycznego przepowiadania Jezusa? Czy odpowiada prawdzietwierdzenie Rudolfa Bultmanna, że Jezus historyczny nie jest częś-cią teologii Nowego Testamentu? %7łe należy w Nim widzieć jeszczetylko żydowskiego Nauczyciela, którego wprawdzie musimy zali-czać do istotnych uwarunkowań Nowego Testamentu, ale którynie jest jednak jego częścią? Inny wariant takich twierdzeń o ist-nieniu głębokiej rysy pomiędzy Jezusem a przepowiadaniem Apo-stołów znalezć można w głośnej wypowiedzi katolickiego moder-nisty Alfreda Loisy'ego, który tak sformułował swój pogląd: Jezusgłosił królestwo Boże, a pojawił się Kościół.W tych słowach można52się dopatrywać ironii, ale jest w nich także żal: zamiast wielkiegooczekiwania królestwa samego Boga, nowego świata przemienio-nego przez samego Boga, pojawiło się coś zupełnie innego -jakżemarnego na domiar! - Kościół.Czy tak jest rzeczywiście? Czy w kształtowaniu się chrześcijań-stwa przez przepowiadanie apostolskie, w budowanym przez nieKościele, rzeczywiście oddalono się od niespełnionego oczekiwa-nia i obrano inną drogę? Czy zmiana podmiotu, zastąpienie kró-lestwa Bożego" słowem Chrystus" (i od tego punktu powstawanieKościoła) rzeczywiście było złamaniem obietnicy i pojawieniem sięczegoś innego? Wszystko zależy tu od naszego rozumienia sfor-mułowania królestwo Boże" użytego przez Jezusa, od relacjigłoszonego orędzia do Głoszącego: czy jest On tylko Posłańcemreprezentującym jakąś, w gruncie rzeczy niezależną od Niego,sprawę, czy może tym głoszonym orędziem jest sam Posłaniec?Pytanie o Kościół nie jest pytaniem pierwszoplanowym.Pytaniempodstawowym jest w istocie rzeczy pytanie o relację pomiędzy kró-lestwem Bożym a Chrystusem od tego następnie zależy naszerozumienie Kościoła.Zanim zagłębimy się w rozważanie słów Jezusa po to, by zro-zumieć ich treść - Jego działalność i Mękę - pożyteczną rzeczą bę-dzie zwrócenie uwagi na interpretację słowa królestwo" w dziejachKościoła.U Ojców Kościoła w objaśnianiu tego kluczowego termi-nu można się dopatrzeć trzech wymiarów.Po pierwsze, wymiarchrystologiczny.Orygenes - opierając się na lekturze słów Jezusa -nazywa Go autobasileia, to jest królestwem w Jego własnej osobie.Sam Jezus jest królestwem"; królestwo nie jest rzeczą ani obsza-rem panowania, na wzór świeckich królestw.Jest osobą.On nimjest.W ten sposób samo wyrażenie królestwo Boże" byłoby zawo-alowana chrystologią: do tej niesłychanej rzeczywistości - sam Bógjest w Nim obecny wśród ludzi, On sam jest obecnością Boga -Je-zus prowadzi ludzi swym sposobem mówienia o królestwie Bożym.Drugie spojrzenie na królestwo Boże" moglibyśmy nazwać inter-pretacją idealistyczną" lub mistyczną: miejsce królestwa Bożego53widzi ona przede wszystkim w sercu człowieka.Także tę interpreta-cję zapoczątkował Orygenes.W piśmie o modlitwie tak mówi: Ktosię modli, aby przyszło królestwo Boże, prosi o to, aby ono w nimwyrosło, przyniosło owoce i udoskonaliło się.W każdym świętym,który Boga ma za Króla, (.) mieszka On jak w dobrze rządzonymmieście.(.) Jeśli chcemy, aby Bóg w nas królował, nie może pa-nować grzech w naszym śmiertelnym ciele (Rz 6,12) (.), aby Panprzechadzał się w nas jak w duchowym raju i królował nam sam zeswoim Chrystusem." (PG ll,495n.Tekst polski w: Odpowiedz nasłowo, tł.A.Korab, WAM, Kraków 1993, s.179 i 181).Zasadniczamyśl jest tu jasna: królestwa Bożego nie należy szukać na żadnejmapie.Nie jest ono podobne do królestw tego świata; jego miejsceznajduje się w sercu człowieka.Tam ono rośnie, stamtąd docierajego oddziaływanie [ Pobierz całość w formacie PDF ]