[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Literatura miała charakter intelektualistyczny.Ce-lem sztuki klasycystycznej było osiągnięcie doskonałości prze imitację wzorów antycznych i wzorów natury.Obo-wiązywała zasada decorum (właściwy dobór elementów) oraz prawdo-podobieństwa.Sentymentalizm - wiąże się z irracjonalizmem.Został stworzony przez J.J.Rousseau.Gło-sił on, że człowiek jest dzieckiem natury i powinien kierować się sercem, a nie rozumem.Bo-hater literacki jest wrażliwy, uczuciowy.Pochodzi z mieszczaństwa lub prostego ludu.Ośod-kiem sentymentalizmu w Polsce były Puławy.Przedstawicielami - F.Karpiński („Laura i Fi-lon"), Maria Wirtemberska (pierwsza polska powieść sentymentalna „Malwina").Tematykę twórczości stanowi miłość, refleksja i przyroda.Jej cechą jest sielankowość.Często istnieje paraleizm przyroda-stan uczuć.Sentymentaliści uprawiali powieść, lirykę osobistą i dramat.Zadaniem literatury sentymentalnej było kształtowanie więzi międzyludzkich.Trzecim prądem artystycznym było rokoko charakterystyczne dla poezji wytwornej i subtelnej, która służyła rozrywce.Gatunki literackieBajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty.Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane.Przedstawione wydarzenia stanowią przesłankę dydaktyczną.Wniosek nosi nazwę morału.Bajka wyrosła z literatury ludowej.Za twórcę gatunku uważa się Ezopa z VI w.p.n.e.Wyróżniamy bajkę narracyjną (wierszowane opowiadanie) i epigrama-tyczną (pozbawioną elementów epickich).Satyra - gatunek poetycki obejmujący utwory piętnujące przejawy życia społecznego, oby-czajowego i politycznego.Służy celom ideowym, polemicznym i dydaktycznym.Ukształto-wała się w literaturze rzymskiej (Horacy, Lucyliusz).Wyróżniamy satyrę konkretną i abstrak-cyjną.Poemat heroikomiczny - parodia starożytnego eposu bohaterskiego.Ma charakter żartobli-wy i satyryczny.Cechą gatunku jest komizm osiągany przez kontrast między rangą bohaterów a sposobem ich działań oraz złamanie zasady decorum - pisanie patetycznym stylem o rze-czach błahych.Komedia - utwór sceniczny o tematyce nieograniczonej, charakterze pogodnym.Wykorzy-stuje komizm - sprzeczność między ukazywaną rzeczywistością, a naszym jej modelem.Ko-media klasycystyczna składa się kilku części: ekspozycja, charakterystyka postaci, punkt kul-minacyjny, moment napięcia i rozwiązanie akcji.Przykładem jest „Świętoszek" Moliere'a.Utwór piętnuje postawę zacofanego, fałszywie pobożnego mieszczanina - Orgona.Przyjmuje on do swego domu Tartufe'a, który jest dla niego uosobieniem cnót religijnych.W rzeczywi-stości jest przebiegły i obłudny.Pragnie zdobyć córkę Orgona - Elmirę.Gospodarz traktuje go lepiej niż członków rodziny.Zaślepiony zapisuje mu majątek.Tartufe'a gubi zasadzka służą-cej Doryny.Zostaje aresztowany przez oficera gwardii.Moliere ukazuje parę typów - człowie-ka naiwnego i spryciarza.Krytykuje bigoterię i zacofanie mieszczaństwa.NurtyKontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją.Do walki z re-formacją w 1531r.został powołany zakon jezuitów.Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg.Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów, określał co uznawać za katolickie w dziedzinie nauki i sztuki.Popularność odzyskała hagiografia („Żywoty świętych" Piotra Skargi).W centrum zainteresowań stały się narodowe przekłady Biblii oraz sztuka.Marinizm - nurt poetycki wprowadzony przez Włocha Giambattista Marino.Zakładał, że poezja powinna zadziwiać czytelnika, zaskakiwać operacjami językowymi; metaforami, para-doksami, antytezami i śmiałymi porównaniami.Przykładem zastosowania tej techniki jest so-net „Cuda miłości" J.Morsztyna.Obok marinizmu pojawia się konceptyzm - nurt zwany gongoryzmem.Uwydatniał on za-równo harmonijne, jak i sprzeczne zależności między zjawiskami.Poprzez środki stylistyczne: anaforę (powtórzenia), oksymorony (zestawienie sprzeczne), gradację (stopniowanie zjawi-ska), hiperbolę (jego wyolbrzymienie) doprowadzał utwór do zaskakującej, nieoczekiwanej pointy.Poezja była intelektualna i zmysłowa.Wszystkie zmysły odbierające zróżnicowanie wrażenia świata nazywano „informato-rami duszy".Racjonalizm - wywodził się z krytycyzmu cechował go kult rozumu.Nurt zapoczątkował Rene Descartes w „Rozprawie o metodzie".Kontynuatorami byli John Lock, Baruch Spinoza, Isaak Newton.Kartezjusz głosił, iż rozum to jedyne źródło dochodzenia prawdy.Najbardziej niezawodną była metoda dedukcji.Nurtem tym kierowali się literaci francuscy: Wolter, Dide-rot (redaktor „Encyklopedii, czyli słownika rozumowanego nauk, sztuk i rzemiosł") Racjona-lizm odrzucał dogmaty wiary, których nie można rozumowo uzasadnić.Powstały: deizm i ateizm.Przekonano się, że racjonalizm jest jednostronny.W opozycji zrodził się irracjonalizm odwo-łujący się do przekonań wypływających z instynktu, tradycji i wiary.Głosił, iż rozum nie jest w stanie objąć rzeczywistości.Deizm - uznaje istnienie Boga jako stwórcy świata bez dalszej ingerencji w nim.Uznaje także nakazy moralne płynące z religii, odrzuca objawienie i wyznaniowe formy wiary.De-istami byli Diderot, Wolter.Ateizm - odrzuca istnienie Boga, uznaje tylko materię.Pogląd pojawił się w pismach fran-cuskiego filozofa przyrody Paula Holbacha.Empiryzm - jego prekursorem był angielski filozof Francis Bacon.Pogląd kładł nacisk na rolę doświadczenia w poznawaniu świata; preferował rozumowanie indukcyjne.Z empiry-zmem łączy się sensualizm.John Locke uważał, że rozum to nie zapisana karta i całą wiedzę człowiek gromadzi na podstawie obserwacji zewnętrznych (zmysłów) i wewnętrznych (refleksji).Wyłącznym motywem działania jest dążenie do szczęścia.Utylitaryzm - typowa postawa oświecenia, która za najwyższy cel jednostki uważała jej po-żytek.Każde działanie powinno dawać jak największe szczęście jak największej liczbie ludzi.Cech użytkowych nabierała literatura, której przypisywano wartości edukacyjne i wychowaw-cze.Utylitaryzm spowodowany był wiarą w człowieka jako wolną, rozumną jednostkę, wiarą że może on zbudować lepszą przyszłość.Z nurtem tym łączy się dydaktyzm mający na celu rozpowszechnienie literatury, również w niższych klasach społecznych.Za przykład stanowią „Bajki" Krasickiego, który w zwięzły i dobitny sposób wyrażają krytykę ustroju feudalnego, zachowań: próżności, głupoty, niesprawiedliwości.Publicystyka okresu Sejmu Wielkiego podkreśla patriotyzm, i to, że rozum może doprowadzić ojczyznę do dawnej potęgi.„Powrót posła" J.Niemcewicza przestrzega przed zdradą i doprowadzeniem do rozbioru kraju [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl trzylatki.xlx.pl
.Literatura miała charakter intelektualistyczny.Ce-lem sztuki klasycystycznej było osiągnięcie doskonałości prze imitację wzorów antycznych i wzorów natury.Obo-wiązywała zasada decorum (właściwy dobór elementów) oraz prawdo-podobieństwa.Sentymentalizm - wiąże się z irracjonalizmem.Został stworzony przez J.J.Rousseau.Gło-sił on, że człowiek jest dzieckiem natury i powinien kierować się sercem, a nie rozumem.Bo-hater literacki jest wrażliwy, uczuciowy.Pochodzi z mieszczaństwa lub prostego ludu.Ośod-kiem sentymentalizmu w Polsce były Puławy.Przedstawicielami - F.Karpiński („Laura i Fi-lon"), Maria Wirtemberska (pierwsza polska powieść sentymentalna „Malwina").Tematykę twórczości stanowi miłość, refleksja i przyroda.Jej cechą jest sielankowość.Często istnieje paraleizm przyroda-stan uczuć.Sentymentaliści uprawiali powieść, lirykę osobistą i dramat.Zadaniem literatury sentymentalnej było kształtowanie więzi międzyludzkich.Trzecim prądem artystycznym było rokoko charakterystyczne dla poezji wytwornej i subtelnej, która służyła rozrywce.Gatunki literackieBajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty.Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane.Przedstawione wydarzenia stanowią przesłankę dydaktyczną.Wniosek nosi nazwę morału.Bajka wyrosła z literatury ludowej.Za twórcę gatunku uważa się Ezopa z VI w.p.n.e.Wyróżniamy bajkę narracyjną (wierszowane opowiadanie) i epigrama-tyczną (pozbawioną elementów epickich).Satyra - gatunek poetycki obejmujący utwory piętnujące przejawy życia społecznego, oby-czajowego i politycznego.Służy celom ideowym, polemicznym i dydaktycznym.Ukształto-wała się w literaturze rzymskiej (Horacy, Lucyliusz).Wyróżniamy satyrę konkretną i abstrak-cyjną.Poemat heroikomiczny - parodia starożytnego eposu bohaterskiego.Ma charakter żartobli-wy i satyryczny.Cechą gatunku jest komizm osiągany przez kontrast między rangą bohaterów a sposobem ich działań oraz złamanie zasady decorum - pisanie patetycznym stylem o rze-czach błahych.Komedia - utwór sceniczny o tematyce nieograniczonej, charakterze pogodnym.Wykorzy-stuje komizm - sprzeczność między ukazywaną rzeczywistością, a naszym jej modelem.Ko-media klasycystyczna składa się kilku części: ekspozycja, charakterystyka postaci, punkt kul-minacyjny, moment napięcia i rozwiązanie akcji.Przykładem jest „Świętoszek" Moliere'a.Utwór piętnuje postawę zacofanego, fałszywie pobożnego mieszczanina - Orgona.Przyjmuje on do swego domu Tartufe'a, który jest dla niego uosobieniem cnót religijnych.W rzeczywi-stości jest przebiegły i obłudny.Pragnie zdobyć córkę Orgona - Elmirę.Gospodarz traktuje go lepiej niż członków rodziny.Zaślepiony zapisuje mu majątek.Tartufe'a gubi zasadzka służą-cej Doryny.Zostaje aresztowany przez oficera gwardii.Moliere ukazuje parę typów - człowie-ka naiwnego i spryciarza.Krytykuje bigoterię i zacofanie mieszczaństwa.NurtyKontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją.Do walki z re-formacją w 1531r.został powołany zakon jezuitów.Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg.Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów, określał co uznawać za katolickie w dziedzinie nauki i sztuki.Popularność odzyskała hagiografia („Żywoty świętych" Piotra Skargi).W centrum zainteresowań stały się narodowe przekłady Biblii oraz sztuka.Marinizm - nurt poetycki wprowadzony przez Włocha Giambattista Marino.Zakładał, że poezja powinna zadziwiać czytelnika, zaskakiwać operacjami językowymi; metaforami, para-doksami, antytezami i śmiałymi porównaniami.Przykładem zastosowania tej techniki jest so-net „Cuda miłości" J.Morsztyna.Obok marinizmu pojawia się konceptyzm - nurt zwany gongoryzmem.Uwydatniał on za-równo harmonijne, jak i sprzeczne zależności między zjawiskami.Poprzez środki stylistyczne: anaforę (powtórzenia), oksymorony (zestawienie sprzeczne), gradację (stopniowanie zjawi-ska), hiperbolę (jego wyolbrzymienie) doprowadzał utwór do zaskakującej, nieoczekiwanej pointy.Poezja była intelektualna i zmysłowa.Wszystkie zmysły odbierające zróżnicowanie wrażenia świata nazywano „informato-rami duszy".Racjonalizm - wywodził się z krytycyzmu cechował go kult rozumu.Nurt zapoczątkował Rene Descartes w „Rozprawie o metodzie".Kontynuatorami byli John Lock, Baruch Spinoza, Isaak Newton.Kartezjusz głosił, iż rozum to jedyne źródło dochodzenia prawdy.Najbardziej niezawodną była metoda dedukcji.Nurtem tym kierowali się literaci francuscy: Wolter, Dide-rot (redaktor „Encyklopedii, czyli słownika rozumowanego nauk, sztuk i rzemiosł") Racjona-lizm odrzucał dogmaty wiary, których nie można rozumowo uzasadnić.Powstały: deizm i ateizm.Przekonano się, że racjonalizm jest jednostronny.W opozycji zrodził się irracjonalizm odwo-łujący się do przekonań wypływających z instynktu, tradycji i wiary.Głosił, iż rozum nie jest w stanie objąć rzeczywistości.Deizm - uznaje istnienie Boga jako stwórcy świata bez dalszej ingerencji w nim.Uznaje także nakazy moralne płynące z religii, odrzuca objawienie i wyznaniowe formy wiary.De-istami byli Diderot, Wolter.Ateizm - odrzuca istnienie Boga, uznaje tylko materię.Pogląd pojawił się w pismach fran-cuskiego filozofa przyrody Paula Holbacha.Empiryzm - jego prekursorem był angielski filozof Francis Bacon.Pogląd kładł nacisk na rolę doświadczenia w poznawaniu świata; preferował rozumowanie indukcyjne.Z empiry-zmem łączy się sensualizm.John Locke uważał, że rozum to nie zapisana karta i całą wiedzę człowiek gromadzi na podstawie obserwacji zewnętrznych (zmysłów) i wewnętrznych (refleksji).Wyłącznym motywem działania jest dążenie do szczęścia.Utylitaryzm - typowa postawa oświecenia, która za najwyższy cel jednostki uważała jej po-żytek.Każde działanie powinno dawać jak największe szczęście jak największej liczbie ludzi.Cech użytkowych nabierała literatura, której przypisywano wartości edukacyjne i wychowaw-cze.Utylitaryzm spowodowany był wiarą w człowieka jako wolną, rozumną jednostkę, wiarą że może on zbudować lepszą przyszłość.Z nurtem tym łączy się dydaktyzm mający na celu rozpowszechnienie literatury, również w niższych klasach społecznych.Za przykład stanowią „Bajki" Krasickiego, który w zwięzły i dobitny sposób wyrażają krytykę ustroju feudalnego, zachowań: próżności, głupoty, niesprawiedliwości.Publicystyka okresu Sejmu Wielkiego podkreśla patriotyzm, i to, że rozum może doprowadzić ojczyznę do dawnej potęgi.„Powrót posła" J.Niemcewicza przestrzega przed zdradą i doprowadzeniem do rozbioru kraju [ Pobierz całość w formacie PDF ]