ergonomia skrypt M. Wróblewska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.2.2.1.1.Chronometrażowo-tabelaryczna metoda oceny wydatku energetycznegoMetoda chronometrażowo-tabelaryczna polega na wyliczeniu wydatkuenergetycznego z tabel opracowanych przez fizjologów pracy Lehmanna (tabele24 i 25) lub Spitzgera Hettingera.Pierwsza z nich podaje wydatek energetycznyzwiązany z przyjęciem określonej pozycji ciała przy pracy i zaangażowaniamięśni, a druga - różnych czynności.Koszt energetyczny określa się poprzezsumowanie wyników uzyskanych z obydwu tabel.Otrzymany wynik służy doodczytu w tabeli (tabela 26) podającej ocenę pracy według wielkości wydatkuenergetycznego.Tabela ta zawiera 7 przedziałów oceny słownej od pracy lekkiejdo wyczerpującej.11Bugajska J., Ocena obciążenia pracą fizyczną dynamiczną na stanowisku pracy, w:Nauka o pracy bezpieczeństwo, higiena, ergonomia, pod red.nauk.Koradeckiej D.,CIOP, Warszawa 2000, z.4, str.65.179Tabela 24Uproszczona metoda obliczania jednostkowego wydatku energetycznegowedług G.LehmannaA.Pozycja ciała Wydatek energetyczny(kJ x min 1)siedzenie 1,3na kolanach 2,1w kucki 2,1stojąca 2,5stojąca pochylona 2,5chodzenie 7,1 14,7B.Rodzaj pracypraca palcami, dłonią i przedramieniem:lekka 1,3 2,5średnia 2,5 3,8ciężka 3,8 5,0praca jedną rękąlekka 2,9 5,0średnia 5,0 7,1ciężka 7,1 9,2praca dwiema rękamilekka 6,3 8,4średnia 8,4 10,5ciężka 10,5 12,6praca całym ciałem (praca mięśni, kończyn,tułowia)lekka 12,6 16,8średnia 16,8 25,2ciężka 25,2 32,7bardzo ciężka 32,7 48,3yródło: Ergonomia, pod red.Pacholskiego L., Politechnika Poznańska, Poznań1986, str.97.180Tabela 25Wartości wydatku energetycznego w kJ (kcal) netto podczas wykonywaniaróżnych czynności według G.LehmannaZrednie wartości wydatkuenergetycznegoLp.Rodzaj czynnościkJ/min kcal/min1.chodzenie bez ciężaru równa, gładka droga,lekki ubiór i obuwie, prędkość2 km/ h 5,0 1,23 km/ h 7,1 1,74 km/ h 8,8 2,15 km/ h 11,7 2,86 km/h 15,9 3,87 km/ h 23,1 5,42.chodzenie bez ciężaruszosa, ciężkie obuwie 4 km/h 12,9 3,1droga trawiasta prędkość 4 km/ h 15,0 3,6po gruncie piaszczysto gliniastym, prędkość 18,8 4,33,5 km/h3.chodzenie z ciężarem na plecach równa,twarda droga,ciężar 10 kg, 4 km/h 15,0 3,6ciężar 30 kg 4 km/h 22,2 5,3ciężar 50 kg 4 km/h 33,9 8,1ciężar 75 kg 3,5 km/h 49,0 11,7ciężar 100 kg 3 km/h 62,8 15,0zużycie energii przy noszeniu oburącz do40 kg ciężaru mniejsze o około 10%, przynoszeniu za pomocą nosidła około 20%mniejsze niż przy noszeniu na plecach181cd.tabeli 254.wchodzenie pod górę równia pochyła, drogagładka, ciężar na plecach: wzniesienie 10%,prędkość wspinania 7,24 m/minbez ciężaru 20,5 4,920 kg ciężaru 25,5 6,150 kg ciężaru 38,5 9,2wzniesienie 16%, prędkość wspinania 11 m/minbez ciężaru 34,7 8,320 ciężaru 44,0 10,550 kg ciężaru 67,0 16,0wzniesienie 25%, prędkość wspinania17,6 m/minbez ciężaru 55,7 13,320 kg ciężaru 72,0 17,250 kg ciężaru 113,5 27,1schody pochylenie 30,5�, stopień 29 cm,wysokość stopnia 17,2 cm, prędkość 100stopni/min, ciężar umocowany na bokach,na pasach przez ramiębez ciężaru 57,4 13,720 kg ciężaru 72,0 18,450 kg ciężaru 31,3 26,3drabina, odstęp szczebli 17 cm, 70 szczebli(min.ciężar na plecach), pochylenie 50� ,szybkość wchodzenia 9,12 m/minbez ciężaru 27,6 6,620 kg ciężaru 35,2 8,450 kg ciężaru 55,3 13,2drabina, odstęp szczebli 17 cm, 70 szczebli(min.ciężar na plecach), pochylenie 700,szybkość wchodzenia 11,2 m/minbez ciężaru 33,5 8,020 kg ciężaru 42,7 10,250 kg ciężaru 67,0 16,0182cd.tabeli 25drabina, odstęp szczebli 17 cm, 70 szczebli(min.ciężar na plecach), pochylenie 90�,szybkość wchodzenia 11,9 m/minbez ciężaru 43,5 10,420 kg ciężaru 56,5 13,550 kg ciężaru 101,8 10,45.schodzenie równia pochyła, prędkość 5 km/h,wartość jak przy chodzeniu + 10%pochylenie 5� 9,2 2,2pochylenie 10� 7,5 1,8pochylenie 20� 11,3 2,7pochylenie 30� 15,9 3,86.pchanie wózka równa, twarda droga, wartośćjak przy chodzeniu + 20%, prędkość 3,6 km/hwysokość uchwytu 100 cm, siła pchania 16,1 N 44,4 7,77.ciągnięcie wózka równa, twarda droga, wartośćjak przy chodzeniu + 20%, prędkość 3,6 km/hwysokość uchwytu 100 cm, siła ciągu 11 N 35,6 8,5wysokość uchwytu 100 cm, siła ciągu 16 N 45,6 10,98.pchanie taczek równa betonowa nawierzchnia,prędkość 4,5 km/h, nowoczesne, żelazne taczki57 kg ciężaru, obręcze żelazne 16,7 4,0150 kg ciężaru, obręcze żelazne 19,6 4,7150 kg ciężaru, obręcze gumowe 24,7 5,9pchanie taczek równy bruk, prędkość 4,5 km/h,nowoczesne, żelazne taczki150 kg ciężaru, obręcze żelazne 36,5 8,8150 kg ciężaru, obręcze gumowe 29,3 7,0183cd.tabeli 259.piłowanie żelaza42 ruchy pilnikiem 8,3 2,060 ruchów pilnikiem 10,4 2,580 ruchów pilnikiem 17,6 4,210.praca młotem uderzenie oburącz całą siłą 4,4 kgciężaru młota, 15 uderzeń/minuderzenie z rozmachem 30,5 7,3uderzenie z obrotem 28,0 6,7praca młotem uderzenie oburącz całą siłą 10,6kg ciężaru młota, 10 uderzeń/minuderzenie z rozmachem 34,3 8,2uderzenie z obrotem 30,5 7,3yródło: Górska E., Diagnoza ergonomiczna stanowisk pracy, Oficyna WydawniczaPolitechniki Warszawskiej, Warszawa 1998, str.20-21.Tabela 26Ocena ciężkości pracy według wielkości wydatku energetycznego podczas pracyzawodowej w kcal i kJ/dobęWielkość wydatku Ocena stopnia ciężkości pracyenergetycznego podczaspracy zawodowejw kcal/ dobę w kJ/ dobę ocena słowna przedziałpunktowy0 500 0 2 000 lekka 0501 1 000 2 001 4 184 umiarkowana 1 251001 1 500 4 185 6 276 średnia 26 501 501 2 000 6 277 8 368 ciężka 51 752001 2 500 8 369 10 460 bardzo ciężka 76 1002 501 3 000 10 461 12 niezmiernie 101 125552 ciężka3 001 3 500 12 553 14 wyczerpująca 126 150650yródło: Olszewski J., Podstawy ergonomii i fizjologii pracy, AkademiaEkonomiczna w Poznaniu, Poznań 1997, str.256.184Metoda ta wymaga przeprowadzenia dokładnego chronometrażuczynności12, wykonywanych przez badanego pracownika.Po obliczeniu, ileczasu podczas zmiany roboczej (należy uwzględnić około 10% czasu naewentualne przerwy) pracownik zużywa na jednolite pod względemenergetycznym czynności, mnoży się uzyskane wartości czasu (w min) przezodpowiednie liczby kilodżuli zawarte w tabelach [ Pobierz całość w formacie PDF ]

v