[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.4.2.4.Faza kończenia psychoterapiiW grupach zamkniętych o określonym z góry czasie trwania okres kończeniapsychoterapii dostarcza pacjentom trudnych przeżyć.Omawiane bywają plany na przyszłość,zmiany, jakie zostały dokonane w życiu, ale także lepiej uświadamiany jest związek z grupą iterapeutą.Samo przewidywanie rozstania budzi smutek, a u niektórych klientów niepewność iniepokój.Mogą pojawić się wątki świadczące o różnorodnych obawach związanych zprzyszłością, niektórzy pacjenci ponownie zaczynają mówić o nasileniu objawów, z którymizgłosili się.Inni jawnie wyrażają rozczarowanie i żal wobec psychoterapeuty z powodumniejszych, niż się spodziewali, rezultatów terapii.Czasem domagają się jej kontynuacji.Wzrost nastrojów smutku, niepewności, a także pragnienie przedłużenia kontaktu należytraktować jako naturalne.Wyżej zostały opisane względnie uniwersalne procesy i zjawiska w grupachpsychoterapeutycznych.Grupy dobrane ze względu na wspólny zewnętrzny problemcharakteryzują się szybkim przebiegiem procesu integracji i wysoką spójnością.W związku ztym zjawiska z początkowych faz rozwoju grupy przebiegają znacznie szybciej.Można wnich także zaobserwować podobną tematykę poruszana przez uczestników.Teza ta zostaniezilustrowana na przykładzie grup organizowanych dla kobiet, które w dzieciństwie byływykorzystywane seksualnie przez osoby z najbliższego otoczenia rodzinnego (ojców,ojczymów, starszych braci).Odległe konsekwencje takich doświadczeń, opisywane m.in.przez Carver i jej współpracowników (1989), były następujące: głębokie poczucie odrębności,winy i wstydu, bezradności, trudności w nawiązywaniu satysfakcjonujących, opartych nazaufaniu kontaktów heteroseksualnych, wysokie wskazniki objawów psychopatologicznych.Pacjentki w czasie sesji psychoterapeutycznych na początku spotkań mówiły opoczuciu odrębności i stygmatyzacji.Zaczynały dzielić się swoimi doświadczeniami idoznawały poczucia ulgi.Czuły się bezpieczniej ze sobą.Dla większości z nich była topierwsza możliwość otwartego mówienia o bolesnych przeżyciach, ponieważ w dzieciństwie otrzymały od napastników surowy zakaz informowania o tym kogokolwiek.Następniewypływała tematyka braku zaufania do ludzi, niskiej samooceny, problemy z kontaktamiseksualnymi.W dalszej kolejności eksplorowane były wątki złości do napastników i matek,które nie potrafiły uchronić ich przez takimi doświadczeniami.Dłużej omawiane były kwestietrwałego wiązania się uczuciowego z mężczyznami.W grupach, które nie zostały dobrane ze względu na opisywane doświadczenia,pojedyncze uczestniczki mogą także ujawniać kontakty seksualne z okresu dzieciństwa.Często inni uczestnicy grupy są tym zaszokowani, mogą szczególnie ochraniać taką osobę.Przy najkorzystniejszym rozwoju grupy staje się to początkiem eksplorowanianieakceptowanych impulsów seksualnych wobec dzieci lub pragnień erotycznych wobecrodziców (Nitsun 1990).5.ZADANIA l ROLA PSYCHOTERAPEUTY GRUPOWEGOPoszczególne szkoły terapeutyczne postulują odmienne walory osobowościowe,jakimi powinien odznaczać się terapeuta.Dużo większa zgodność między orientacjamipsychoterapeutycznymi dotyczy zalecanego stosunku do pacjenta.Najczęściej wymienia się:zainteresowanie, akceptację, zrozumienie, szacunek - jako uniwersalne elementy warunkującewejście w kontakt psychoterapeutyczny.Dotyczą one terapii indywidualnej i grupowej.Mogąbyć różnorodnie przejawiane lub nawet nie okazywane w sposób zamierzony przez terapeutę,Terapeuci grupowi różnią się stylem prowadzenia grup psychoterapeutycznych.Najistotniejszymi wymiarami różnicującymi są: (a) stopień dyrektywności, (b) dystans wobecuczestników i wiążący się z nim stopień własnego uczestnictwa w interakcjach grupowych,(c) główny obiekt zainteresowania: jednostka lub grupa jako całość.Ad (a) Psychoterapeutą dyrektywnym jest taki, który w znacznej mierze ingeruje wtreści i przebieg interakcji pomiędzy pacjentami ukierunkowuje akcje, przerywa je,pobudza aktywnie do wypowiedzi, udziela wyjaśnień, zaleca.instruuje, proponujeustrukturalizowane ćwiczenia dla wszystkich uczestników.reżyseruje psychodramy, saminicjuje niektóre wątki tematyczne.W przypadku dyrektywnego stylu prowadzenia grupyprzebieg sesji jest często z góry zaplanowany przez terapeutę.Na drugim krańcu, minimalnej dyrektywności, znajdują się psychoterapeuci, którzy wżadnej mierze nie strukturalizują przebiegu wydarzeń w grupie, zachęcają jedynie wszystkichuczestników do swobodnego wypowiadania się na każdy temat i do dowolnego zachowania.Taką postawę prezentują terapeuci psychoanalityczni i o orientacji rogeriańskiej.Głównąformą ingerencji psychoterapeuty analitycznego w aktywność uczestników grup sąinterpretacje przeniesienia i oporu.Ad (b) Dystans wobec uczestników zostanie scharakteryzowany także przez opisaniejego krańców.Psychoterapeutą zdystansowany wobec uczestników grupy w żadnej mierze niewyraża własnego stosunku, uczuć, poglądów, nie wchodzi w interakcje z pacjentami.Jakoosoba jest dla nich postacią niejasną.Psychoanalitycy zalecają taki dystans wobec pacjentów.Przeciwieństwem tej postawy jest rola psychoterapeuty w grupie jako bliskiejuczestnikom, autentycznej osoby, wyrażającej własne rzeczywiste, aktualne uczucia, poglądy.Wchodzi on w żywy kontakt z pacjentami.Często współuczestniczy w aktywności grupy.Staje się tym samym modelem do naśladowania.Podejście rogeriańskie preferuje taki rodzajkontaktu, stawiając równocześnie psychoterapeutom wysokie wymagania dotyczące sposobuodnoszenia się do klientów.Terapeuta ma być spójny wewnętrznie, autentyczny, zdolny dobezwarunkowej akceptacji, empatii. Ad (c) Obiektem zainteresowania, głównych ingerencji terapeuty może byćpojedyncza osoba.Inni uczestnicy traktowani są wówczas jak osoby pomocnicze" windywidualnej pracy psychoterapeuty z jednostką na tle grupy.Terapeuci mogą uwzględniać procesy zachodzące w grupie koncentrując własneoddziaływania na jednostce.Znacznie częściej przedmiotem zainteresowania i oddziaływaniasą zarówno procesy zachodzące w całej grupie, jak pojedyncze osoby.Skrajnym podejściemjest wyłączna koncentracja terapeuty na procesach grupowych.Komentuje on wówczas zdystansu wydarzenia w grupie.Lieberman i współpracownicy (1973) na podstawie badań nad gmpamispotkaniowymi, prowadzonymi zgodnie z zasadami różnych ońentacji, wyodrębnili czterywymiary stylu terapeuty: (l) emocjonalna stymulacja, (2) opieka, (3) orientacja poznawcza i(4) funkcja wykonawcza.Emocjonalna stymulacja oznacza zachęcanie uczestników dowyrażania uczuć, konfrontowania poglądów, systemów wartości.Psychoterapeuta samwchodzi w kontakt z uczestnikami, pobudza ich, przejawia serdeczność, ciepło, złość, budzitakże niepokój.Wywołanie wstrząsu traktowane jest tu jako istotny warunek zmiany.Opiekaprzejawiana jest przez terapeutę jako gotowość do udzielania oparcia, ochrony, zachęcanie doaktywności, wyrażanie troski, serdeczności, akceptacji [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl trzylatki.xlx.pl
.4.2.4.Faza kończenia psychoterapiiW grupach zamkniętych o określonym z góry czasie trwania okres kończeniapsychoterapii dostarcza pacjentom trudnych przeżyć.Omawiane bywają plany na przyszłość,zmiany, jakie zostały dokonane w życiu, ale także lepiej uświadamiany jest związek z grupą iterapeutą.Samo przewidywanie rozstania budzi smutek, a u niektórych klientów niepewność iniepokój.Mogą pojawić się wątki świadczące o różnorodnych obawach związanych zprzyszłością, niektórzy pacjenci ponownie zaczynają mówić o nasileniu objawów, z którymizgłosili się.Inni jawnie wyrażają rozczarowanie i żal wobec psychoterapeuty z powodumniejszych, niż się spodziewali, rezultatów terapii.Czasem domagają się jej kontynuacji.Wzrost nastrojów smutku, niepewności, a także pragnienie przedłużenia kontaktu należytraktować jako naturalne.Wyżej zostały opisane względnie uniwersalne procesy i zjawiska w grupachpsychoterapeutycznych.Grupy dobrane ze względu na wspólny zewnętrzny problemcharakteryzują się szybkim przebiegiem procesu integracji i wysoką spójnością.W związku ztym zjawiska z początkowych faz rozwoju grupy przebiegają znacznie szybciej.Można wnich także zaobserwować podobną tematykę poruszana przez uczestników.Teza ta zostaniezilustrowana na przykładzie grup organizowanych dla kobiet, które w dzieciństwie byływykorzystywane seksualnie przez osoby z najbliższego otoczenia rodzinnego (ojców,ojczymów, starszych braci).Odległe konsekwencje takich doświadczeń, opisywane m.in.przez Carver i jej współpracowników (1989), były następujące: głębokie poczucie odrębności,winy i wstydu, bezradności, trudności w nawiązywaniu satysfakcjonujących, opartych nazaufaniu kontaktów heteroseksualnych, wysokie wskazniki objawów psychopatologicznych.Pacjentki w czasie sesji psychoterapeutycznych na początku spotkań mówiły opoczuciu odrębności i stygmatyzacji.Zaczynały dzielić się swoimi doświadczeniami idoznawały poczucia ulgi.Czuły się bezpieczniej ze sobą.Dla większości z nich była topierwsza możliwość otwartego mówienia o bolesnych przeżyciach, ponieważ w dzieciństwie otrzymały od napastników surowy zakaz informowania o tym kogokolwiek.Następniewypływała tematyka braku zaufania do ludzi, niskiej samooceny, problemy z kontaktamiseksualnymi.W dalszej kolejności eksplorowane były wątki złości do napastników i matek,które nie potrafiły uchronić ich przez takimi doświadczeniami.Dłużej omawiane były kwestietrwałego wiązania się uczuciowego z mężczyznami.W grupach, które nie zostały dobrane ze względu na opisywane doświadczenia,pojedyncze uczestniczki mogą także ujawniać kontakty seksualne z okresu dzieciństwa.Często inni uczestnicy grupy są tym zaszokowani, mogą szczególnie ochraniać taką osobę.Przy najkorzystniejszym rozwoju grupy staje się to początkiem eksplorowanianieakceptowanych impulsów seksualnych wobec dzieci lub pragnień erotycznych wobecrodziców (Nitsun 1990).5.ZADANIA l ROLA PSYCHOTERAPEUTY GRUPOWEGOPoszczególne szkoły terapeutyczne postulują odmienne walory osobowościowe,jakimi powinien odznaczać się terapeuta.Dużo większa zgodność między orientacjamipsychoterapeutycznymi dotyczy zalecanego stosunku do pacjenta.Najczęściej wymienia się:zainteresowanie, akceptację, zrozumienie, szacunek - jako uniwersalne elementy warunkującewejście w kontakt psychoterapeutyczny.Dotyczą one terapii indywidualnej i grupowej.Mogąbyć różnorodnie przejawiane lub nawet nie okazywane w sposób zamierzony przez terapeutę,Terapeuci grupowi różnią się stylem prowadzenia grup psychoterapeutycznych.Najistotniejszymi wymiarami różnicującymi są: (a) stopień dyrektywności, (b) dystans wobecuczestników i wiążący się z nim stopień własnego uczestnictwa w interakcjach grupowych,(c) główny obiekt zainteresowania: jednostka lub grupa jako całość.Ad (a) Psychoterapeutą dyrektywnym jest taki, który w znacznej mierze ingeruje wtreści i przebieg interakcji pomiędzy pacjentami ukierunkowuje akcje, przerywa je,pobudza aktywnie do wypowiedzi, udziela wyjaśnień, zaleca.instruuje, proponujeustrukturalizowane ćwiczenia dla wszystkich uczestników.reżyseruje psychodramy, saminicjuje niektóre wątki tematyczne.W przypadku dyrektywnego stylu prowadzenia grupyprzebieg sesji jest często z góry zaplanowany przez terapeutę.Na drugim krańcu, minimalnej dyrektywności, znajdują się psychoterapeuci, którzy wżadnej mierze nie strukturalizują przebiegu wydarzeń w grupie, zachęcają jedynie wszystkichuczestników do swobodnego wypowiadania się na każdy temat i do dowolnego zachowania.Taką postawę prezentują terapeuci psychoanalityczni i o orientacji rogeriańskiej.Głównąformą ingerencji psychoterapeuty analitycznego w aktywność uczestników grup sąinterpretacje przeniesienia i oporu.Ad (b) Dystans wobec uczestników zostanie scharakteryzowany także przez opisaniejego krańców.Psychoterapeutą zdystansowany wobec uczestników grupy w żadnej mierze niewyraża własnego stosunku, uczuć, poglądów, nie wchodzi w interakcje z pacjentami.Jakoosoba jest dla nich postacią niejasną.Psychoanalitycy zalecają taki dystans wobec pacjentów.Przeciwieństwem tej postawy jest rola psychoterapeuty w grupie jako bliskiejuczestnikom, autentycznej osoby, wyrażającej własne rzeczywiste, aktualne uczucia, poglądy.Wchodzi on w żywy kontakt z pacjentami.Często współuczestniczy w aktywności grupy.Staje się tym samym modelem do naśladowania.Podejście rogeriańskie preferuje taki rodzajkontaktu, stawiając równocześnie psychoterapeutom wysokie wymagania dotyczące sposobuodnoszenia się do klientów.Terapeuta ma być spójny wewnętrznie, autentyczny, zdolny dobezwarunkowej akceptacji, empatii. Ad (c) Obiektem zainteresowania, głównych ingerencji terapeuty może byćpojedyncza osoba.Inni uczestnicy traktowani są wówczas jak osoby pomocnicze" windywidualnej pracy psychoterapeuty z jednostką na tle grupy.Terapeuci mogą uwzględniać procesy zachodzące w grupie koncentrując własneoddziaływania na jednostce.Znacznie częściej przedmiotem zainteresowania i oddziaływaniasą zarówno procesy zachodzące w całej grupie, jak pojedyncze osoby.Skrajnym podejściemjest wyłączna koncentracja terapeuty na procesach grupowych.Komentuje on wówczas zdystansu wydarzenia w grupie.Lieberman i współpracownicy (1973) na podstawie badań nad gmpamispotkaniowymi, prowadzonymi zgodnie z zasadami różnych ońentacji, wyodrębnili czterywymiary stylu terapeuty: (l) emocjonalna stymulacja, (2) opieka, (3) orientacja poznawcza i(4) funkcja wykonawcza.Emocjonalna stymulacja oznacza zachęcanie uczestników dowyrażania uczuć, konfrontowania poglądów, systemów wartości.Psychoterapeuta samwchodzi w kontakt z uczestnikami, pobudza ich, przejawia serdeczność, ciepło, złość, budzitakże niepokój.Wywołanie wstrząsu traktowane jest tu jako istotny warunek zmiany.Opiekaprzejawiana jest przez terapeutę jako gotowość do udzielania oparcia, ochrony, zachęcanie doaktywności, wyrażanie troski, serdeczności, akceptacji [ Pobierz całość w formacie PDF ]