de Lazari, Andrzej Czy Moskwa będzie Trzecim Rzymem

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Twierdzimy pisze grupa nacjonalistów rosyjskich że podmiotem budowypaństwa może być tylko naród [.] Nacjonalizm, rozumiany jako świadomośćduchowej i materialnej jedności narodowego �My� [.] jest naturalnymi szlachetnym uczuciem jednostki utożsamiającej się z narodem, a także jednym znajbardziej potężnych, integrujących czynników społeczno-państwowych [.] WPrawosławiu i kolektywistycznych tradycjach kultury rosyjskiej nie ma miejscana �prymat praw człowieka�.Próba zakorzenienia siłą tej idei na glebie rosyj-skiej prowadzi obiektywnie do utraty korzeni kulturowo-historycznych, do�wojny wszystkich ze wszystkimi� [.] Droga Rosyjska to: nowy komunizmrosyjski!, nowy, rosyjski tradycjonalizm narodowy!, własny, rosyjski, nieatei-styczny i nieliberalny humanizm! 8Dziwny to zaiste humanizm odrzucający prawa człowieka!Bez wyzwolenia jednostki-obywatela w ramach prawa oraz bez świadomościpotrzeby prawa nie jest możliwa polityczna, społeczna i ekonomiczna auto-nomia jednostki w Rosji.Dopóki przeciętny Rosjanin nie dostrzeże koniecznościzaistnienia w Rosji burżuazyjnego indywidualizmu , dopóty Rosja nie ma szansna zbudowanie państwa prawa.W czasach współczesnych o problemie zniewolenia Ja przez My pięknieśpiewał Aleksander Galicz, brutalnie krytykowany przez nacjonalistów rosyj-skich.Zdaniem poety, walkę z totalitaryzmem należy rozpocząć od uwolnieniamoralnego Ja w samym sobie, od pokonania czarta , który z mojego Ja chceuczynić My:Liczyłem owce i tak, i siak,A jednak nie zasnąłem.I wtedy zjawił się mój czart,I wierzchem dosiadł stołek.I rzekł mój czart: Więc, bracie, jak,###############8!.C @ 3 8 = O =, . 0 ; 0 : 8 @ 5 2,.. O ; K9, . C A 5 2, .!> ; > E 8 =, ." 8 D 5 5 2, !.$5 4 > @ > 2, ./F : 5 2 8 G, >;5 >B25B=>3> 459AB28O, "578AK845>;>38G5A:>3> A5AB?5@5AB@>9:0 > ?@>1;5=0;L=>-3>AC40@AB25==>9 >??>78F88, >AA8O XXI 1993, nr 4, s.16 17, 27 28.110Jak sprawę zakończymy?Spiszemy cyrograf i dalejże w tan,Troszeczkę pogrzeszymy!A łajdacz się stary, do woli kłam,Przyjaciół sprzedaj hurtem!%7łe płacić przyjdzie. pomyśl sam,%7łe płacić przyjdzie potem!Zasmakuj bracie słodki jest grzech,Gdy już wyblakną sny,I szczęście nie w wielości cech,A w tym, że Ja to My!Nikt nie osądzi, zrozumże wszak,Nie ma przekleństwa przeszłych dni,Gdy ze wszystkimi powiesz tak!I ze wszystkimi nie!I będziesz wilki na ziemi pasł,I uczył je merdać społem!%7łe płacić przyjdzie. pomyśl sam,%7łe płacić przyjdzie potem!Co z duszą twą? Zeszłoroczny śnieg!Od dawna już w oczy nie kłuje!Atomu wiek, kamienny wiek Sumienie grosz kosztuje!I komu potrzebne to dobro dziś,Gdy droga dla wszystkich w piach.Więc dalejże, bracie, pióro bierz!I podpisz się tutaj, tak.Tu czart poczochrał kciukiem brew.Podsunął mi kałamarz,A ja spytałem go: To krew? Atrament odrzekł kpiarz.Alleluja, alleluja! Atrament odrzekł kpiarz.( Jeszcze raz o czarcie , tłum.własne)Występuję tu nie jako teoretyk prawa, lecz jako historyk idei.Dlatego teżpominąłem zupełnie problem aktualnego prawodawstwa rosyjskiego, natomiast111kilkakrotnie podkreślałem problem świadomości potrzeby prawa.Fakt, że w pań-stwach postkomunistycznych uchwalane są normy prawne zgodne z prawamiczłowieka i innymi międzynarodowymi uregulowaniami prawnymi absolutniejeszcze nie świadczy o tym, że państwa te szybko staną się państwami prawa.Totylko początek bardzo długiej drogi, którą bez wątpienia szybciej przejdą te kraje,które w swej przedkomunistycznej historii zdały już wiele egzaminów z tradycjipaństwa prawa.Prawo jest procesem (a nie zbiorem zapisów na papierze), jestgrą w rozwiązywanie konfliktów społecznych, której można się nauczyć tylkodrogą przejmowania tradycji wielu pokoleń.Ani Rosja, ani większość innychpaństw postradzieckich w tej grze w zasadzie jeszcze udziału nie brało.KATEGORIA SOBOROWOZCI W MYZLI ROSYJSKIEJKategoria soborowości kilkakrotnie pojawiała się już na stronicach tej książki,jednak poza wpisaniem jej w szeroko pojęty kolektywizm rosyjski wyja-śniona nie została.A jest to kategoria w nacjonalistycznej myśli rosyjskiej niemniej ważna i nie mniej zagmatwana niż narodowość, której poświęciłem takdużo uwagi.Myśliciele rosyjscy wciąż poszukują idealnej formy więzi społecznej, owegoidealnego My-kolektywu z jednostką wolną, lecz niewyobcowaną.Do poglądówwielu z nich (słowianofilów, poczwienników i innych rusofilów ) da się za-stosować typologię stworzoną przez Ferdinanda T�nniesa (1887) przeciwsta-wienie Gemeinschaft i Gesellschaft w której np.państwo, a także socjalizm, jesttworem sztucznym, racjonalnym, teorią opartą na konwencji, pisanymkontrakcie (Gesellschaft), w odróżnieniu np.od rodziny, żywego organizmu,wspólnoty budowanej na więziach irracjonalnych, niesformalizowanych, emo-cjonalnych (Gemeinschaft)1.Rosjanie chcieliby przeciwstawić zachodniemu Ge-sellschaft rosyjskie Gemeinschaft w formie obszcziny , narodu oraz w treścibardzo modnej ostatnio soborowości. Soborowość rosyjska pisze metropolita Ioann to świadomość wspólnotyduchowej narodu zakorzenionej we wspólnej służbie, we wspólnych obowiąz-kach 2.Dla Arsienija Gułygi soborowość jest naczelną kategorią filozofii rosyjskiej, ziarnem idei rosyjskiej , organiczną jednością tego, co ogólne i tego, co jed-nostkowe 3; a jednocześnie: idea rosyjska jest wszechświatową soborowością tym autentycznym kolektywem, bez którego ludzkość dzisiaj nie przeżyje 4.Giennadij Ziuganow przywódca komunistów rosyjskich twierdzi, że soborowość (kolektywizm) jest fundamentalną wartością światopoglądu rosyj-###############1Por.: A.W a l i c k i, W kręgu konserwatywnej utopii, Warszawa 1964, s.134 142.2>0==, KBL @CAA:815A54=8: ?@02>A;02=KE E@8AB80= 1993, nr 1 (3), s.3.3. C ; K3 0, CAA:0O 845O 8 55 B2>@FK, >A:20 1995, s.19.4 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

v