filozofia bytu w beniamin maior

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Fakt, że Ryszard ujmuje kontemplację jakoczynność, którą spełnia człowiek, a czasem Bóg za człowieka, i że ta czynność będącaktem z natury swej nie może mieć stopni, które musiałyby być ontycznie różne,przekonuje o niemożności przyjęcia u Ryszarda stopni kontemplacji lecz jedynie stopniprzedmiotów kontemplowanych.Ponieważ jednak w literaturze, dotyczącej Ryszarda,mówi się o stopniach kontemplacji166, należy stwierdzić, że powodem tego jest takżenieścisłe wyrażanie się Ryszarda167, które może mylić przy fragmentarycznym poznaniujego dzieł.Ujęcie Ryszarda, chociaż zasadniczo odnoszące się do zagadnieńmetafizycznych i wskazujące na przedmiot kontemplacji, jest poza tym bogate wmateriały, mogące interesować psychologię spekulatywną i doświadczalną, teologięmoralną, etykę.Mieszanie tych materiałów, przekonujących o wieloaspektowymujmowaniu kwestii, może jednak świadczyć o tym, że Ryszard nie miał ostrejświadomości granic między przedmiotami formalnymi, którymi operował w swychrozważaniach.I to obok nieścisłości wyrażeń może być powodem wyczytania wtekstach Ryszarda ujęcia stopni kontemplacji.Długa zresztą tradycja neoplatońska,akcentująca stopnie zbliżania się do Boga i konieczność pośredników, mogła zaciążyćna Ryszardzie w ten sposób, że widząc właściwie problematykę, a posługując sięterminologią zastaną, nie mógł Ryszard wyrazić tej problematyki inaczej niż wschemacie neoplatońskim.I stąd jest w Beniaminie atmosfera stopni,niezdeterminowana jednoznacznie do przedmiotów kontemplacji, ponieważ Ryszard nieuświadomił sobie dostatecznie ostro, że jego ujęcia odbiegają od ujęć zastanych168.W165Por.s.44.Najnowsze prace Maritaina na ten temat (niedostępne, znane tylko z recenzji) ustalają, żeprzeżycie mistyczne polega na connaturalitas.Oczywiście miłość wiąże się z poznaniem mistycznym,sprowadzenie jednak do niej przeżycia mistycznego nie pozwoliłoby rozróżnić mistyki i świętości.166Por.s.32-34.167Stwierdza to także Kulesza (28) s.245.168Ryszard nie miał świadomości, że przekroczył platonizm.Por.choćby Dempf (12): Es ist schade,dass Richard seine Spekulation nur auf die Trinit�t beschr�nkt hat.H�tte er den Unterschied der drei45każdym razie to jest oczywiste w tekstach, że Ryszard ujmuje w stopnie przedmiotykontemplacji.2.Geneza stopni.Robilliard słusznie stwierdza, że u Ryszarda geneza etapówwznoszenia się do Boga jest neoplatońska i ciekawie ustala, że geneza stopnikontemplacji jest boecjańska169.Stopnie te bowiem są nawiązaniem do boecjańskiegopodziału filozofii, podanego w komentarzu do Izagogi Porfiriusza170.Podział tenodbiega od podziału Arystotelesa.Ponieważ Boecjusz swą wiedzę filozoficzną czerpałnie z Aten i nie z Rzymu lecz z Aleksandrii, tam więc należy szukać wpływów171,dzięki którym przekształcił podział arystotelesowski172.Komentarz Boecjusza byłpodstawowy w średniowieczu.Czerpał z niego Hugon, lecz przekształcił znowuboecjański podział filozofii na wzór arystotelesowskiego173.Poprzez więc Hugonaotrzymał Ryszard od Boecjusza podział filozofii, a z tym podziałem tradycjęarystotelesowską i aleksandryjską.Aleksandryjski schemat rzeczywistości (Bóg, idee,materia), poznany z pism Ojców Kościoła, w połączeniu z sugestią podziału filozofii,mógł stać się podstawą przyjęcia grup przedmiotów kontemplacji, których, wedługRobilliarda, Ryszard uzyskał sześć przez zdwojenie każdego z trzech elementówgeistigen Seinsweisen auf deren konnaturale Erkenntnismetaphysik angewendet, so w�re jetzt schon der Thomismus entstanden und der Universalienstreit h�tte einen ganz andern Verlauf nehmen Essen s.73.169 Or, quand Richard [ Pobierz całość w formacie PDF ]