[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.A więc rozum nie jest tą samą władzą co myśl.3.Człowieka łączy z aniołami myśl, zaś ze zwierzętami nierozumnymi - zmysł.Lecz tak właściwy człowiekowi rozum, dzięki któremu jest zwierzęciem rozumnym -jest inną władzą niż zmysł.A więc z tego samego powodu rozum jest inną władzą niż myśl, która właściwie przysługuje aniołom, dzięki czemu zwą się: umysłowi czy myślący.Wbrew temu Augustyn tak pisze: „To, czym człowiek góruje nad nierozumnymi zwierzętami zwie się: rozum lub umysł, lub myśl, czy jakąkolwiek inna odpowiednią nazwą”3.A więc rozum, myśl i umysł - to jedna władza.Odpowiedź: W człowieku rozum i myśl nie mogą być różnymi władzami.Łatwo się o tym przekonać, badając ich czynności.Bowiem ‘myśleć’ znaczy: prosto, intuicyjnie pojmować prawdę umysłową.Zaś ‘rozumować’ znaczy: z poznania jednego iść do poznania drugiego, by dojść wreszcie do poznania prawdy umysłowej.I dlatego aniołowie, którym - stosownie do charakteru ich natury - poznanie prawdy umysłowej przysługuje w sposób doskonały, nie potrzebują z poznania jednego iść do poznania drugiego, ale - jak uczy Dionizy4 - chwytają myślą prawdę rzeczy prosto (intuicyjnie) i bez biegu myśli.Natomiast ludzie - jak tenże Autor uczy - dochodzą do poznania prawdy umysłowej, idąc z poznania jednego do poznania drugiego; i dlatego zwą się: rozumni5.Jak więc widać, ‘rozumować’ ma się tak do ‘myśleć’, jak się ma ‘poruszać się’ do ‘spoczywać’ lub ‘zdobywać’ do ‘mieć’; z których jedno jest rzeczą bytu doskonałego, zaś drugie - bytu niedoskonałego.A ponieważ zawsze ruch pochodzi od tego co nieporuszalne i koń czy się na spoczynku, dlatego ludzkie rozumowanie - na drodze poszukiwania lub odkrywania - wychodzi od tego, co zna prosto (intuicyjnie), czyli od tzw.pierwszych zasad, i znowuż - na drodze sądu - poprzez rozbiór (analizę) 74wraca do tychże pierwszych zasad, by przez zestawienie z nimi sprawdzić ton do czego doszło./87/Otóż jest jasne, że ‘spocząć, i ‘poruszać się’ nie odnoszą się do różnych władz, ale do jednej i tej samej - także i w świecie rzeczy naturalnych, gdyż dzięki tej samej sile natury dana rzecz porusza się ku miejscu i spoczywa w miejscu.O wiele bardziej dzięki tej samej władzy człowiek myśli i rozumuje6.Jak więc widać, w człowieku rozum i myśl są jedną i tą samą władzą.Na 1.W tym wyliczeniu wzięto pod uwagę kolejność czynności, nie zaśodrębność władz.Zaznaczamy, że owo dzieło nie cieszy się wielką powagą7.Na 2.Odpowiedź jest jasna z trzonu artykułu.Wszak wieczność ma się doczasu tak, jak się ma to, co nieporuszalne, do poruszalnego.I dlatego Boecjusz przyrównał myśl do wieczności, zaś rozum do czasu.Na 3.W zestawieniu z człowiekiem inne zwierzęta są niższego rzędu i to tak dalece, iż nie mora wznieść się do poznania prawdy, której rozum docieka.Natomiast człowiek - acz niedoskonale8 - wznosi się do poznawania prawdy umysłowej, która poznają aniołowie.I dlatego zdolność poznawania u aniołów nie jest innego rzędu niż zdolność poznawania rozumu, ale ma się do niego jak doskonałe do niedoskonałego.A r t y k u ł 9CZY ROZUM WYŻSZY I NIŻSZY TO DWIERÓŻNE WŁADZE ? /88/Zdaje się, że rozum wyższy i niższy to dwie różne władze, bo:1.Zdaniem Augustyna1 obraz Trójcy znajduje się w wyższej części rozumu,nie zaś w niższej.Lecz części duszy - to jej władze.A więc rozum wyższy i niższy to dwie władze.2.Nic nie pochodzi od siebie samego.Lecz rozum niższy pochodzi odwyższego.: przez niego też jest regulowany i kierowany.A więc rozum wyższy jest inną władza niż rozum niższy.3.Zdaniem Filozofa zdolność do wiedzy, którą dusza poznaje to, co konieczne, jest innym początkiem i inną częścią duszy niż zdolność do opiniowania irozumowania, którą poznaje ton co przygodne.Dowodzi tego takim argumentem:„Rzeczom należącym do różnych rodzajów przydzielono różne rodzajem części duszy”2.Otóż ‘przygodne’ i ‘konieczne’ należą do różnych rodzajów; tak jak i zniszczalne i niezniszczalne.A ponieważ ‘konieczne’ jest tym samym co ‘wieczne’, a‘czasowe’, co ‘przygodne’, dlatego - jak się wydaje - owa Filozofa zdolność do wiedzy jest tym samym, co wyższa część rozumu, „której zadaniem - wedługAugustyna - jest wnikać w to, co wieczne i zasięgać w tym rady”3, zaś owa Filozofa zdolność do opiniowania i rozumowania jest tym samym, co rozum niższy, „którego zadaniem według Augustyna - jest rozporządzanie sprawami doczesnymi”3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl trzylatki.xlx.pl
.A więc rozum nie jest tą samą władzą co myśl.3.Człowieka łączy z aniołami myśl, zaś ze zwierzętami nierozumnymi - zmysł.Lecz tak właściwy człowiekowi rozum, dzięki któremu jest zwierzęciem rozumnym -jest inną władzą niż zmysł.A więc z tego samego powodu rozum jest inną władzą niż myśl, która właściwie przysługuje aniołom, dzięki czemu zwą się: umysłowi czy myślący.Wbrew temu Augustyn tak pisze: „To, czym człowiek góruje nad nierozumnymi zwierzętami zwie się: rozum lub umysł, lub myśl, czy jakąkolwiek inna odpowiednią nazwą”3.A więc rozum, myśl i umysł - to jedna władza.Odpowiedź: W człowieku rozum i myśl nie mogą być różnymi władzami.Łatwo się o tym przekonać, badając ich czynności.Bowiem ‘myśleć’ znaczy: prosto, intuicyjnie pojmować prawdę umysłową.Zaś ‘rozumować’ znaczy: z poznania jednego iść do poznania drugiego, by dojść wreszcie do poznania prawdy umysłowej.I dlatego aniołowie, którym - stosownie do charakteru ich natury - poznanie prawdy umysłowej przysługuje w sposób doskonały, nie potrzebują z poznania jednego iść do poznania drugiego, ale - jak uczy Dionizy4 - chwytają myślą prawdę rzeczy prosto (intuicyjnie) i bez biegu myśli.Natomiast ludzie - jak tenże Autor uczy - dochodzą do poznania prawdy umysłowej, idąc z poznania jednego do poznania drugiego; i dlatego zwą się: rozumni5.Jak więc widać, ‘rozumować’ ma się tak do ‘myśleć’, jak się ma ‘poruszać się’ do ‘spoczywać’ lub ‘zdobywać’ do ‘mieć’; z których jedno jest rzeczą bytu doskonałego, zaś drugie - bytu niedoskonałego.A ponieważ zawsze ruch pochodzi od tego co nieporuszalne i koń czy się na spoczynku, dlatego ludzkie rozumowanie - na drodze poszukiwania lub odkrywania - wychodzi od tego, co zna prosto (intuicyjnie), czyli od tzw.pierwszych zasad, i znowuż - na drodze sądu - poprzez rozbiór (analizę) 74wraca do tychże pierwszych zasad, by przez zestawienie z nimi sprawdzić ton do czego doszło./87/Otóż jest jasne, że ‘spocząć, i ‘poruszać się’ nie odnoszą się do różnych władz, ale do jednej i tej samej - także i w świecie rzeczy naturalnych, gdyż dzięki tej samej sile natury dana rzecz porusza się ku miejscu i spoczywa w miejscu.O wiele bardziej dzięki tej samej władzy człowiek myśli i rozumuje6.Jak więc widać, w człowieku rozum i myśl są jedną i tą samą władzą.Na 1.W tym wyliczeniu wzięto pod uwagę kolejność czynności, nie zaśodrębność władz.Zaznaczamy, że owo dzieło nie cieszy się wielką powagą7.Na 2.Odpowiedź jest jasna z trzonu artykułu.Wszak wieczność ma się doczasu tak, jak się ma to, co nieporuszalne, do poruszalnego.I dlatego Boecjusz przyrównał myśl do wieczności, zaś rozum do czasu.Na 3.W zestawieniu z człowiekiem inne zwierzęta są niższego rzędu i to tak dalece, iż nie mora wznieść się do poznania prawdy, której rozum docieka.Natomiast człowiek - acz niedoskonale8 - wznosi się do poznawania prawdy umysłowej, która poznają aniołowie.I dlatego zdolność poznawania u aniołów nie jest innego rzędu niż zdolność poznawania rozumu, ale ma się do niego jak doskonałe do niedoskonałego.A r t y k u ł 9CZY ROZUM WYŻSZY I NIŻSZY TO DWIERÓŻNE WŁADZE ? /88/Zdaje się, że rozum wyższy i niższy to dwie różne władze, bo:1.Zdaniem Augustyna1 obraz Trójcy znajduje się w wyższej części rozumu,nie zaś w niższej.Lecz części duszy - to jej władze.A więc rozum wyższy i niższy to dwie władze.2.Nic nie pochodzi od siebie samego.Lecz rozum niższy pochodzi odwyższego.: przez niego też jest regulowany i kierowany.A więc rozum wyższy jest inną władza niż rozum niższy.3.Zdaniem Filozofa zdolność do wiedzy, którą dusza poznaje to, co konieczne, jest innym początkiem i inną częścią duszy niż zdolność do opiniowania irozumowania, którą poznaje ton co przygodne.Dowodzi tego takim argumentem:„Rzeczom należącym do różnych rodzajów przydzielono różne rodzajem części duszy”2.Otóż ‘przygodne’ i ‘konieczne’ należą do różnych rodzajów; tak jak i zniszczalne i niezniszczalne.A ponieważ ‘konieczne’ jest tym samym co ‘wieczne’, a‘czasowe’, co ‘przygodne’, dlatego - jak się wydaje - owa Filozofa zdolność do wiedzy jest tym samym, co wyższa część rozumu, „której zadaniem - wedługAugustyna - jest wnikać w to, co wieczne i zasięgać w tym rady”3, zaś owa Filozofa zdolność do opiniowania i rozumowania jest tym samym, co rozum niższy, „którego zadaniem według Augustyna - jest rozporządzanie sprawami doczesnymi”3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]