TOMASZ Z AKWINU suma 12

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zawsze bowiem sztuka czy sprawność odnosząca się do celu mapierwszeństwo i kierownictwo nad tymi rzeczami, które służą do osiągnięcia celu.Dlatego św.Grzegorz wady główne przyrównuje w tymże miejscu do dowódcówwojska.115Rozwiązanie trudności.1.Wyraz główny pochodzi od głowy lecz oznaczaniekiedy nie to, co jest głową ale to, co pochodzi od głowy i ma w niej jakieśuczestnictwo na skutek pewnej właściwości.Dlatego do wad głównych zaliczamy nietylko te, które stanowią pierwsze zródła dla innych, jak chciwość, którą nazwanokorzeniem lub pycha, którą zwie się początkiem wszelkiego grzechu, ale także te,które są bliższymi zródłami dla wielu innych grzechów.2.Grzech to brak porządku ze względu na odwrócenie się od Boga, z tego279)bowiem powodu jest złem.Zło zaś, jak mówi św.Augustyn , to brak umiaru, ładu iporządku.Ze względu zaś na zwrócenie się do jakiegoś dobra w grzechu możezachodzić pewnego rodzaju porządek.3.Trudność dotyczy owego znaczenia grzechu głównego , które wywodzi sięod kary należnej za zbrodnię.Tego znaczenia tu nie bierzemy pod uwagę.A r t y k u ł 4CZY SAUSZNIE WYLICZA SI SIEDEMGRZECH�W GA�WNYCH ?Postawienie problemu.Wydaje się, że niesłusznie wylicza się siedem grzechówgłównych, a mianowicie: próżność, zazdrość, gniew, smutek, chciwość, łakomstwo,nieczystość, gdyż:1.Grzechy przeciwstawiają się cnotom.Cnoty główne zaś są cztery:roztropność, sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie.A więc grzechy główne, czylinajważniejsze, są tylko cztery.2.Uczucia są przyczyną grzechów.Główne zaś uczucia są cztery, spośródktórych wymienione grzechy dwóch całkiem nie uwzględniają, a mianowicie nadzieioraz strachu.Wymienione są natomiast pewne wady, dotyczące przyjemności ismutku, gdyż przyjemności należą do łakomstwa i nieczystości, a smutek do zazdrościi zobojętnienia (acedia).A więc powyższe wyliczenie nie jest słuszne.3.Gniew nie jest głównym uczuciem.A więc nie należy go zaliczać dogłównych wad.4.Podobnie jak chciwość jest korzeniem grzechu, tak pycha jest jegopoczątkiem.Jeśli więc chciwość zalicza się do grzechów głównych, trzeba zaliczyć donich także pychę.5.Ludzie popełniają pewne grzechy, których przyczyną nie jest żadna zwymienionych wad.Tak niektórzy błądzą wskutek nieznajomości, inni na skutekdobrego zamiaru, np.kradną, by udzielić komuś jałmużny.A więc to wyliczeniesiedmiu wad głównych nie jest dostateczne.280)Ale z drugiej strony stoi powaga św.Grzegorza, które to wyliczenie podaje.Odpowiedz.Wady główne to takie, z których inne się rodzą, szczególnie zewzględu na przyczynowość celu.Tego rodzaju pochodzenie można ujmować dwojako:a) ze względu na osobiste przysposobienia (dyspozycje) samego grzesznika, który takjest przywiązany do jakiegoś celu, że wskutek tego popełnia wiele innych grzechów.Ponieważ jednak jest nieskończenie wiele przysposobień ludzkich, tego rodzaju116sposobu pochodzenia nie bierzemy tu pod uwagę; b) ze względu na wzajemne stosunkimiędzy celami, wynikające z ich natury.Otóż w tym znaczeniu mówimy, że jednewady rodzą się zazwyczaj z innych.To więc znaczenie bierzemy tu pod uwagę.Tak więc te wady nazywamy głównymi, których cele stanowią główne powodywzbudzenia pożądań.Różnice między tymi powodami stanowią o zróżnicowaniugłównych wad.Otóż coś wzbudza pożądanie w dwojaki sposób: a) wprost i samo przez się, wten sposób dobro pobudza pożądanie do zdobywania gon a zło, z tego samegopowodu, do unikania go; b) nie wprost, a jakby za pośrednictwem czegoś innego, np.gdy ktoś dąży do zła dla osiągnięcia jakiegoś dobra, które jest z tym złem związane,albo gdy unika dobra z powodu związanego z nim zła.Trojakie zaś jest dobro człowieka: 1.Dobro duchowe, które jest ponętnejedynie dzięki poznaniu, np.wielkość chwały lub zaszczytu.Otóż do tego rodzajudobra w sposób nieuporządkowany dąży p r ó ż n o ś ć.2 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

v