[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podobnie nie było wśród nasksenofobii do narodu rosyjskiego, a tylko do przywódców bolszewickich, dofunkcjonariuszy NKWD czy Smiersz [.].Nie mogliśmy się zgodzić na podbój igrabież Polski, obojętnie, czy dokonywali tego Niemcy, Rosjanie czy też ichpolscy i żydowscy poplecznicy.Pragnęliśmy Polski niezawisłej, wolnej,rządzonej przez Polaków wybranych w wolnych wyborach.Pragnęliśmy ustrzecsiebie i innych przed wywózką na poniewierkę w głąb Rosji lub przedaresztowaniem i więzieniem w kraju, pragnęliśmy po prostu przetrwaćzachowując swoją godność i honor”30.Powyższycytatpokazujepostawętypowegopowstańcaantykomunistycznego wobec powojennej rzeczywistości w Polsce.Nawet wnajbardziej skrajnym przypadku, jakim były NSZ, niechęć wobec Żydów nieprzeradzała się w działania ludobójcze.Jak stwierdza związana ze środowiskamilewicowymi Krystyna Kersten: „Czy NSZ mordowały Żydów? Z tego, co dziświadomo, w czasie wojny, a także i po jej zakończeniu, zabijanie Żydów jakoŻydów nie leżało w ich programie [.].Istnieje niewątpliwie związek międzygłoszoną ideologią antysemicką a czynem, ale30 R.Mikotajczuk, Przyczynek do historii XII Okręgu Podlaskiego Narodowych Sił Zbrojnych wokresie okupacji sowieckiej, 1944-1950 [w:] Narodowe Siły Zbrojne na Podlasiu, t.2: W walce zsystemem komunistycznym w latach 1944-1952, red.M.Bechta, L.Żebrowski, Siedlce 1998, s.266-267.65to nie wystarczy, by uznać NSZ jako organizację programowo mordującąŻydów”31.Z dostępnych dokumentów wojskowych tworzonych przez NSZ po1944 r.wynika, że tak zwany problem żydowski nigdy nie pojawił się winstrukcjach polowych i rozkazach skierowanych do partyzantów.Zawodowioficerowie, w przeciwieństwie do ideologów, mieli dwóch wrogów: Niemców iSowietów32.Było tak również w przypadku Armii Krajowej.Dowództwonaczelne i lokalne usiłowało w każdym razie ograniczyć akcje wojskowe,również te wymierzone w Żydów.Jak mówił rozkaz dowódcy OkręguRzeszowskiego NOW-NZW w październiku 1945 r., „zakazuje się prowadzeniawszelkiej akcji przeciw Żydom, Ukraińcom czy bolszewikom, z wyjątkiemsamoobrony, względnie w bardzo ważnym wypadku [.].Każda samowolnaakcja uważana będzie za akcję bandycką”33.Wreszcie, mimo zajęcia przez wieluemigracyjnych przywódców żydowskich stanowiska prosowieckiego34, polskirząd na uchodźstwie w Londynie i politycy emigracyjni traktowali Żydów wPolsce raczej ze współczuciem i przerażeni byli przemocą wobec Żydów, wszczególności pogromami.Już w lutym 1945 r., aby zapobiec bezcelowemuprzelewaniu krwi, władze emigracyjne bezskutecznie apelowały do powstańcówo zaprzestanie walk35.Podobnie Kościół katolicki w Polsce apelował ozakończenie walki partyzanckiej i wyrażał sprzeciw wobec przemocywymierzonej w Żydów36.31 Oblicza prawdy.Z prof.Krystyną Kerstenową rozmawia Anna Baniewicz, „Rzeczpospolita.Plus-Minus”, 8-9 V 1993, s.I.32 Zob.Narodowe Siły Zbrojne.Dokumenty, struktury, personalia, red.L.Żebrowski, Warszawa1994-1996.33 AP Rzeszów, Wojewódzki Sąd Rejonowy, Sr.6/49, Rozkaz nr 1, październik 1945 r., dokumentopublikowany w: D.Garbacz, Wolyniak.Legenda prawdziwa.Stalowa Wola 1996, s.108.34 Zob.D.Stola, Nadzieja i Zagłada., s.60, 272-278.35 Oczywiście, Polacy na emigracji niepokoili się kwestią komunistów żydowskich w Polsce, aleraporty oficjalne nie przeceniały problemu.T.Wolsza, Rząd RP na obczyźnie wobec wydarzeń wkraju 1945-1950, Warszawa 1998, s.128-139, 229-246.36 Najbardziej wyczerpujące opracowanie tematu w jęz.angielskim zob.M.Paul, The CatholicChurch and the Kielce Tragedy [w:] Kielce - July 4, 1946.Background, Context and Events,Toronto-Chicago 1996, s.108-114.Zob.również J.Micgiel, Kościół katolicki i pogrom kielecki,„Niepodległość” 1992, t.25, s.134-172;.J.Żaryn, Kościół a władza w Polsce (1945-1950),Warszawa 1997; J.Sledzianowski, Ksiądz Czesław Kaczmarek biskup kielecki, 1895-1963, Kielce1991.Nieco inna opinia, choć sformułowana na podstawie bardzo ograniczonych źródeł, zob.M.Borwicz, Polish-Jewish Relations, 1944-1947 [w:] The Jews in Poland, red.Ch.Abramsky, M.Jachimczyk, A.Polonsky, London 1986, s.194-197.Bardzo krytyczna ocena postawy Kościoławobec społeczności żydowskiej zob.Z.Warhaftig, Refugee and Survivor., s.299-300.665ŻYDÓW OBRONA WŁASNA CZY ZEMSTA?Konflikty polsko-żydowskie ujawniały się stopniowo.Żydzi najczęściejzajmowali się własnymi sprawami i albo usiłowali powrócić do przedwojennychzajęć, albo wyemigrować z Polski.Jednak musieli oni również stawić czołacoraz bardziej powszechnej wrogości, która wynikała z tradycyjnych uprzedzeńwzmocnionych jeszcze przez powojenną sytuację polityczną pod okupacjąsowiecką.Żydowski świadek wspominał: „Po wyzwoleniu wróciłem do naszegodomu w Szydłowcu.Jednak ze względu na okrutne zachowanie Polaków bardzoszybko wyjechaliśmy”1.Konflikty narastały szczególnie wokół sprawzwiązanych z restytucją własności żydowskiej, która została skonfiskowanaprzez hitlerowców i wydzierżawiona przez nich polskim chrześcijanom lub poprostu zawłaszczona przez Polaków.Zdarzały się również spory o dzieciżydowskie ocalone przez chrześcijan, którzy niechętnie oddawali je krewnym.Poza odzyskaniem własności i dzieci, część Żydów pragnęła zemsty.Główne przyczyny takiego nastawienia leżały w ich doświadczeniach zHolocaustu, ale również tych sprzed wojny.Niekiedy oni lub ich krewni stali sięofiarami polskich przestępców czy bandytów, którzy często zajmowali sięrozbojem sporadycznie, więc trudno było odróżnić ich od pozostałych chłopów,co potęgowało niechęć Żydów.Inni ginęli z rąk partyzantów (zarówno polskichniepodległościowców, jak i komunistów), którzy zabijali ich z różnychpowodów, m.in.na skutek podejrzeń o szpiegostwo na rzecz Niemców,bandytyzm czy komunizm.Można przyjąć, iż wszyscy ocaleni cierpieli zpowodu antysemityzmu, który w wydaniu hitlerowskim stał się ludobójczy, idlatego po wojnie przynajmniej część Żydów atakowała każdego, kto wyrażałjakiekolwiek poglądy antysemickie.Wreszcie1 M.Ostro, The last deportation [w:] Memorial Book Szydłowiec, red.B [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl trzylatki.xlx.pl
.Podobnie nie było wśród nasksenofobii do narodu rosyjskiego, a tylko do przywódców bolszewickich, dofunkcjonariuszy NKWD czy Smiersz [.].Nie mogliśmy się zgodzić na podbój igrabież Polski, obojętnie, czy dokonywali tego Niemcy, Rosjanie czy też ichpolscy i żydowscy poplecznicy.Pragnęliśmy Polski niezawisłej, wolnej,rządzonej przez Polaków wybranych w wolnych wyborach.Pragnęliśmy ustrzecsiebie i innych przed wywózką na poniewierkę w głąb Rosji lub przedaresztowaniem i więzieniem w kraju, pragnęliśmy po prostu przetrwaćzachowując swoją godność i honor”30.Powyższycytatpokazujepostawętypowegopowstańcaantykomunistycznego wobec powojennej rzeczywistości w Polsce.Nawet wnajbardziej skrajnym przypadku, jakim były NSZ, niechęć wobec Żydów nieprzeradzała się w działania ludobójcze.Jak stwierdza związana ze środowiskamilewicowymi Krystyna Kersten: „Czy NSZ mordowały Żydów? Z tego, co dziświadomo, w czasie wojny, a także i po jej zakończeniu, zabijanie Żydów jakoŻydów nie leżało w ich programie [.].Istnieje niewątpliwie związek międzygłoszoną ideologią antysemicką a czynem, ale30 R.Mikotajczuk, Przyczynek do historii XII Okręgu Podlaskiego Narodowych Sił Zbrojnych wokresie okupacji sowieckiej, 1944-1950 [w:] Narodowe Siły Zbrojne na Podlasiu, t.2: W walce zsystemem komunistycznym w latach 1944-1952, red.M.Bechta, L.Żebrowski, Siedlce 1998, s.266-267.65to nie wystarczy, by uznać NSZ jako organizację programowo mordującąŻydów”31.Z dostępnych dokumentów wojskowych tworzonych przez NSZ po1944 r.wynika, że tak zwany problem żydowski nigdy nie pojawił się winstrukcjach polowych i rozkazach skierowanych do partyzantów.Zawodowioficerowie, w przeciwieństwie do ideologów, mieli dwóch wrogów: Niemców iSowietów32.Było tak również w przypadku Armii Krajowej.Dowództwonaczelne i lokalne usiłowało w każdym razie ograniczyć akcje wojskowe,również te wymierzone w Żydów.Jak mówił rozkaz dowódcy OkręguRzeszowskiego NOW-NZW w październiku 1945 r., „zakazuje się prowadzeniawszelkiej akcji przeciw Żydom, Ukraińcom czy bolszewikom, z wyjątkiemsamoobrony, względnie w bardzo ważnym wypadku [.].Każda samowolnaakcja uważana będzie za akcję bandycką”33.Wreszcie, mimo zajęcia przez wieluemigracyjnych przywódców żydowskich stanowiska prosowieckiego34, polskirząd na uchodźstwie w Londynie i politycy emigracyjni traktowali Żydów wPolsce raczej ze współczuciem i przerażeni byli przemocą wobec Żydów, wszczególności pogromami.Już w lutym 1945 r., aby zapobiec bezcelowemuprzelewaniu krwi, władze emigracyjne bezskutecznie apelowały do powstańcówo zaprzestanie walk35.Podobnie Kościół katolicki w Polsce apelował ozakończenie walki partyzanckiej i wyrażał sprzeciw wobec przemocywymierzonej w Żydów36.31 Oblicza prawdy.Z prof.Krystyną Kerstenową rozmawia Anna Baniewicz, „Rzeczpospolita.Plus-Minus”, 8-9 V 1993, s.I.32 Zob.Narodowe Siły Zbrojne.Dokumenty, struktury, personalia, red.L.Żebrowski, Warszawa1994-1996.33 AP Rzeszów, Wojewódzki Sąd Rejonowy, Sr.6/49, Rozkaz nr 1, październik 1945 r., dokumentopublikowany w: D.Garbacz, Wolyniak.Legenda prawdziwa.Stalowa Wola 1996, s.108.34 Zob.D.Stola, Nadzieja i Zagłada., s.60, 272-278.35 Oczywiście, Polacy na emigracji niepokoili się kwestią komunistów żydowskich w Polsce, aleraporty oficjalne nie przeceniały problemu.T.Wolsza, Rząd RP na obczyźnie wobec wydarzeń wkraju 1945-1950, Warszawa 1998, s.128-139, 229-246.36 Najbardziej wyczerpujące opracowanie tematu w jęz.angielskim zob.M.Paul, The CatholicChurch and the Kielce Tragedy [w:] Kielce - July 4, 1946.Background, Context and Events,Toronto-Chicago 1996, s.108-114.Zob.również J.Micgiel, Kościół katolicki i pogrom kielecki,„Niepodległość” 1992, t.25, s.134-172;.J.Żaryn, Kościół a władza w Polsce (1945-1950),Warszawa 1997; J.Sledzianowski, Ksiądz Czesław Kaczmarek biskup kielecki, 1895-1963, Kielce1991.Nieco inna opinia, choć sformułowana na podstawie bardzo ograniczonych źródeł, zob.M.Borwicz, Polish-Jewish Relations, 1944-1947 [w:] The Jews in Poland, red.Ch.Abramsky, M.Jachimczyk, A.Polonsky, London 1986, s.194-197.Bardzo krytyczna ocena postawy Kościoławobec społeczności żydowskiej zob.Z.Warhaftig, Refugee and Survivor., s.299-300.665ŻYDÓW OBRONA WŁASNA CZY ZEMSTA?Konflikty polsko-żydowskie ujawniały się stopniowo.Żydzi najczęściejzajmowali się własnymi sprawami i albo usiłowali powrócić do przedwojennychzajęć, albo wyemigrować z Polski.Jednak musieli oni również stawić czołacoraz bardziej powszechnej wrogości, która wynikała z tradycyjnych uprzedzeńwzmocnionych jeszcze przez powojenną sytuację polityczną pod okupacjąsowiecką.Żydowski świadek wspominał: „Po wyzwoleniu wróciłem do naszegodomu w Szydłowcu.Jednak ze względu na okrutne zachowanie Polaków bardzoszybko wyjechaliśmy”1.Konflikty narastały szczególnie wokół sprawzwiązanych z restytucją własności żydowskiej, która została skonfiskowanaprzez hitlerowców i wydzierżawiona przez nich polskim chrześcijanom lub poprostu zawłaszczona przez Polaków.Zdarzały się również spory o dzieciżydowskie ocalone przez chrześcijan, którzy niechętnie oddawali je krewnym.Poza odzyskaniem własności i dzieci, część Żydów pragnęła zemsty.Główne przyczyny takiego nastawienia leżały w ich doświadczeniach zHolocaustu, ale również tych sprzed wojny.Niekiedy oni lub ich krewni stali sięofiarami polskich przestępców czy bandytów, którzy często zajmowali sięrozbojem sporadycznie, więc trudno było odróżnić ich od pozostałych chłopów,co potęgowało niechęć Żydów.Inni ginęli z rąk partyzantów (zarówno polskichniepodległościowców, jak i komunistów), którzy zabijali ich z różnychpowodów, m.in.na skutek podejrzeń o szpiegostwo na rzecz Niemców,bandytyzm czy komunizm.Można przyjąć, iż wszyscy ocaleni cierpieli zpowodu antysemityzmu, który w wydaniu hitlerowskim stał się ludobójczy, idlatego po wojnie przynajmniej część Żydów atakowała każdego, kto wyrażałjakiekolwiek poglądy antysemickie.Wreszcie1 M.Ostro, The last deportation [w:] Memorial Book Szydłowiec, red.B [ Pobierz całość w formacie PDF ]