Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Już zdawało mu się nieraz, że tyle tylko o bracie pamięta, ile o każdym, naj-obojętniejszym i baróo dawno spotykanym człowieku, że wcale on dla niego nie istnieje.Jednak óiś znowu się przekonał, że tak nie było.Swoja krew, swój ból, swoja hańba! Nicnie pomoże.Całą goóinę po salonie choóił, z myślami i wspomnieniami bił się, oburzałsię, żółcią pluł, a teraz znowu ten list przeklęty spod przycisku wyjął i czytać zaczął, takzupełnie jakby rozkosz ostrą i podniecającą w męczeniu samego siebie znajdował:Kochany bracie,Zdaje się, że już ze trzy lata od ciebie wiadomości nie miałem; na ostatniemoje i m nie zaszczyciłeś mnie odpowieóią.Ja jednak piszę, aby ie iz tobą moją radość, z dwóch przyczyn wynikającą.Pierwsza przyczyna ta, żejuż, chwała Bogu, jestem od roku tajnym sowietnikiem, a jeżeli Bóg życiaprzedłużyć raczy, może mnie kiedy i z e em ena ie in e.a ieam nie twoje przesądy i uprzeóenia, zawsze to miło mieć bratasenatora, a tymczasem i tajny sowietnik wstydu tobie nie robi.Przy tymna wypadek jakiego nieszczęścia czy ważnego interesu dobrze wieóieć, żew swoim roóonym bracie masz dobre plecy.Ot tak, powiodło się mniena służbie, za co dla naszego ojca wieczną mam wóięczność, bo gdybymw uniwersytecie nie był i nauki nie miał, nigdy bym do tego stopnia, naktórym teraz stoję, nie doszedł&Benedykt ręce z listem na kolana opuścił; gorzki uśmiech błąóił mu pod długimiwąsami, oczy szklisto wpatrywały się w przestrzeń.Może przez wyobraznię wywołanastała przed nim postać ojca, której zapytywał: Czy w tym celu?& czy dla takiego rezultatu? Czyś mógł przewióieć& spoóie-wać się?& Jeżeli z tamtego świata patrzysz& Wióisz& czy Stwórcy za nieśmiertelnośćóiękujesz?Drugą przyczyną radości Dominika, którą óielił się z dawno niewióianym bratem,było świetne wydanie za mąż najstarszej córki.Za pułkownika wyszła.Dla panny bezposagu była to partia świetna.Jakkolwiek bowiem powoóiło mu się na służbie, fundu-szu nie zebrał i córce posagu żadnego dać nie mógł.Wyprawił jej tylko wesele świetne,którego opis zajmował całą stronicę listu.Jeden książę, dwóch baronów i czterech jene-rałów wesele to zaszczyciło.Zresztą, zięć jego sam za lat kilka pewno jenerałem zostanie.Co się tyczy dwóch jego synów, to jeden był jeszcze mały, a drugi starszy, kształci, sięw szkole wojennej, wielki do wojskowości pociąg czując.Potem kilkanaście wierszy listuzajmował opis zabaw i przyjemności, które przez ostatnią zimę napełniały stolicę.Wło-ska opera była szczytem doskonałości, a kilka balów przewyższyło przepychem wszystkiedotąd wióiane&Nie dokończywszy czytania Benedykt rzucił list na biurko.Jak te motylki ��uwają,��uwają dokoła lampy i na rachunkowe księgi padają! Rzezwy wiatr wnika przez wpóło-twarte okno.W domu i w sercu cicho, ciemno, ponuro.Kiedy to był taki sam wieczór? A!Po owej rozmowie z żoną, w altanie.Pamięta.Wtedy po raz pierwszy dokładnie rozpoznałObowiązek, Ojciec,ten słodki egoizm i tę wóięku pełną niedołężność ciała i ducha.Wtedy też powieóiałOjczyzna, Synsobie, że nie ma już żadnego brata.Trzech ich było, on jeden pozostał.Cóż? Wszęóieto samo.Z trzech, a góieniegóie i z óiesięciu, niekoniecznie braci, ale rówieśników,przyjaciół, jeden pozostał.Zupełnie tak, jakby z kogoś wyciekł strumień krwi, a tylko tui ówóie pozostałe jej krople tułały się po żyłach z osobna, skurczone, skrzepłe& Ale costało się wtedy, owego wieczora, kiedy do óisiejszego tak był podobny? Coś go wtedyNad Niemnem 250pocieszyło, podzwignęło& do tego miejsca przykuło& Syn! I jak obraz ze zmroku najasny óień wysunięty stanął przed nim wyrazny, doskonale wióialny moment dalekiejprzeszłości.Otworzyły się drzwi pokoju, wbiegła przez nie istota luóka młoóiutka, swa-wolna, skacząca i ze szczebiotem, z pieszczotą wskoczyła mu na kolana.Drobne ramionaobjęły jego szyję, niewinne oczy zajrzały w posępne zrenice, świeże, óiecięce usta poca-łunkami rozgłaóiły wszystkie zmarszczki i wszystkie chmury pozdejmowały mu z twarzy. Wióiu! Kochasz ty Niemen? Lubisz ty te motylki? lubisz ten bór za Niemnem,w którego głębi, w cieniu jodeł, zapomniany i nieuczczony twój stryj usypia snem wiecz-nym?�iecko już wtenczas to wszystko kochało, a on, pokusy i rady góie inóiej go wabiąceodepchnąwszy, wziął znowu krzyż swój na barki i jeden z trzech tu pozostał&Co to? Spieszne kroki ozwały się w przyległym pokoju, otworzyły się drzwi tesame, co wówczas do gabinetu wbiegł zgrabny, wysmukły, młody człowiek.Znowuon! Tylko dorosły teraz i tak dojrzały, jakby każdy rok przez niego przeżyty w widokachi wrażeniach życia, na kształt ziarna w sokach ziemi, rósł nad miarę i nabrzmiewał.Przezpokój przyległy biegł, ale u drzwi gabinetu zatrzymał się i prędko oddychając, chustkąpowiódł po rozognionej i spotniałej twarzy.Przybywał widać z miejsca napełnionegoupałem i ściskiem, a gdy twarz odsłonił, zdawać się mogło, że było ono także miejscemmęczarni.Niewysłowiona męka biła mu z oczu i zmarszczkami występowała na czoło.Benedykt żywy ruch na fotelu uczynił, naprzód się podał. Witold!Wejście syna było dla ojca niespoóianką. A co? Skąd przychoóisz? Czegożeś taki rozgrzany i zmęczony?Młody człowiek, nie odpowiadając, naprzód postąpił i przed ojcowskim biurkiemstanął. Mój ojcze&Zawahał się, oczy spuścił i po kilku sekundach dopiero, zwykłym sobie ruchem de-terminacji ręce w tył zakładając, z cicha dokończył: Przychoóę, mój ojcze, z ustami i sercem pełnymi& skarg! Na kogo? Czyich? zapytał Benedykt. Luókich& na ciebie, ojcze!Benedykt oczami błysnął. Na mnie, cóż? Czy kogo na droóe zrabowałem albo czyje óiecko na śniadaniezjadłem? Na wszystko cię błagam, ojcze zawołał Witold porzuć ten ton drwiący i roz-jątrzony, z jakim przemawiasz, ilekroć pewnych stron życia dla mnie nad życie droższych,dotykamy!& Młody jestem, to prawda& lecz cóżem winien temu, że natura zamiast ser-ca nie włożyła mi w piersi busoli z igłą zwróconą ku droóe użycia, zysków i& świetnejkariery.Wzrok Benedykta przemknął po leżącym na biurku liście Dominika, jakby go kuniemu ostatnie wyrazy syna pociągnęły [ Pobierz całość w formacie PDF ]

v