[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.klimat, bogactwa naturalne i uzdolnionych obywateli; niezbędne jest również rozwinięcie przemysłu)2.idea sił wytwórczych: ustrój parlamentarny, stan moralności kultury, wolność sumienia, sądy przysięgłych, jawność sądownictwa, kontrola nad adm.Przemysł- List nie wierzy w samoczynny rozwój przemysłu, opowiada się za rozwojem kierowanym przez państwo.Widzi antynomię (sprzeczność wewnętrzną)- rozwijanie narodowych sił wytwórczych może wymagać ofiary w bieżącej konsumpcji.Sprzeczność między maxymalizacją konsumpcji i bogactwa w teraźniejszości i przyszłości.Przejście do ostatniego stadium rozwoju gospodarczego (rol-przem-hand) wymaga protekcjonistycznej polityki państwowej.Państwo ma nie ograniczać się do tradycyjnego protekcjonizmu celnego.Dotyczy to bezpośrednio również tworzonej przez państwo infrastruktury gospodarczej i czasem zakłądów przemysłowych (przem.ciężki).Państwo powinno rozwijać oświatę (przygotowuje się fachowców, poszerza horyzonty społeczeństwa).Rolnictwo nie jest objęte ochroną celną, co jest szkodą dla przemysłu (zwiększenie cen na art.spoż., płac roboczych, i kosztów produkcji).To nie jest cel sam w sobie (po osiągnięciu przez Niemcy wysokiego poziomu rozwoju ekon.zrezygnowały one z polityki protekcjonistycznej).Wolny handel jest w zasadzie korzystny, jeśli odbywa się między narodami jadnakowoi wszechstronnie rozwiniętymi.Prowadzi to do m-narodowego podziału pracy i wzrostu jej wydajności.Protekcjonizm wychowawczy celem jest takie wychowanie gospodarki aby w przyszłości mogło być bez interwencji państwa.List wprowadził pojęcie narodu- to nowość.Jest twórcą szkoły narodowej ekonomii.Względność praw ekonomicznych (prekursor szkoły historycznej w Niemczech)Starsza szkoła historycznaOdrzuca tezę o istnieniu ogólnych, obiektywnych praw ekonomii.Nauka ekonomii przekształciła się w empiryczny opis, rejestrację faktów.Koncentracja na badaniach z historii gospodarczej.Roscher: konieczne uwzględnienie w nauce ekonomii wpływu historycznego przebiegu zjawisk gospodarczych.Prawa ekonomiczne, prawa rozwojowe społeczeństwa rozumie w sensie zbliżonym do ekonomii klasycznej jako prawa naturalne, historycznie uwarunkowane, względne.Hildebrand: sądził, że wobec jedności i niepodzielności życia społecznego można w odniesieniu do spraw gospodarczych sformułować prawa rozwojowe zależne od woli ludzkiej (?).Knies: niemożność istnienia nie tylko praw naturalnych o charakterze uniwersalnym, ale i praw rozwojowych.Ekonomia może być nauką jedynie idiograficzną, czyli opisującą historię gospodarczą.EKONOMIA KLASYCZNA W POLSCEKonstytucja Księstwa Warszawskiego znosiła poddaństwo, ale nie uwłaszczała chłopów.Istniały warunki do rozwoju ekonomii akademickiej.W czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego rozwijają się ośrodki naukowe: Uniwersytet Wileński 1579 r.W 1808 r.W Warszawie powstała Szkoła Prawa powiększona na Szkołę Prawa i Administracji a w 1816 r.Królewski Uniwersytet Warszawski, gdzie była katedra ekonomii politycznej.WAWRZYNIEC SUROWIECKI (1769 - 1827)Dzieła: „Uwagi względem poddanych w Polszcze i projekcie ich uwolnienia”, „O upadku przemysłu i miast w Polszcze” - 1810 r., główna praca.Każdą z gałęzi produkcji nazywa przemysłem (tak jak Say).Nie ma wrodzonej człowiekowi skłonności do wymiany.Jest ona rezultatem podziału pracy oraz różnej lokalizacji bogactw naturalnych.Podział pracy i wymiana to przesłanki powstania wartości prywatnej.Formułuje zasady polityki gospodarczej - postulat inicjowania i popierania przez państwo rozwoju gospodarczego w formie rozwijania przemysłu i handlu.Opowiada się za protekcjonizmem celnym.Podkreśla metody protekcyjne dopuszczalne, gdy rodzą nadzieję, że dany przemysł będzie mógł przy ich pomocy stanąć na nogi i po pewnym okresie podjąć konkurencję z bardziej rozwiniętymi przemysłami zagranicznymi.Tak jak List, formułuje zasady protekcjonizmu wychowawczego.Polityka interwencyjna państwa winna zmierzać do rozbudowy infrastruktury.Podobnie jak Skarbek zaleca oszczędzanie i walkę ze zbytkiem i konsumpcją.Pochwala oszczędność i akumulację.Domaga się likwidacji lub ograniczenia elementów feudalizmu.DOMINIK KRYSIŃSKI (1785-1853)Zwolennik angielskiej ekonomii klasycznej.Nomotetyczny charakter nauki ekonomii (nomos- gr.prawo).Krytykuje poglądy merkantylistów i fizjokratów.Najbliższe są mu poglądy Saya.Domaga się wolności dla chłopów i stopniowego uwłaszczenia.Zwolennik wolnej konkurencji, zwalcza protekcjonizm stosowany przez Lubeckiego.Państwo nie powinno bezpośrednio ingerować w życie gospodarcze, lecz pozostawiać maksymalną swobodę poszczególnym jednostkom i przedsiębiorcom.Winno stwarzać dogodne warunki dla gospodarczej działalności jednostki.FRYDERYK SKARBEK (1792-1866)„Ojciec” polskiej ekonomii.Dzieła: „Gospodarstwo narodowe”, „Rys ogólny nauki finansów”, „Teoria bogactwa społecznego” - główne dzieło, napisane po francusku; po polsku ukazało się pod tytułem „Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego” w 1859 r.Naukę o narodach dzieli na dwie części: ekonomia polityczna i polityka.Ekonomia polityczna to nauka o bogactwie (chrusologia) i dzieli się na część teoretyczną (czysta) i praktyczną (stosowana).Naukę gospodarstwa narodowego dzieli na dwie części: zasady bogactwa człowieka w stanie towarzyskim żyjącego i zasady bogactwa narodów.Zasady bogactwa człowieka ujęte są w ramach czterech teorii: produkcji, wymiany (zamiany), dochodów i konsumpcji.Taki podział występuje też w zasadach bogactwa narodów, gdzie występuje teoria produkcji, obiegu i zużycia bogactw narodowych.Występują powiązania z Sismondim.Skarbek za przedmiot ekonomii uważa odkrywanie prawd zapewniających dobrobyt materialny.Uznaje pracę za podstawowy warunek produkcji.W pracy produkcyjnej (przemysł) upatruje linię demarkacyjną między stanem dzikości a cywilizacją rozwoju ludności.Za Smithem i Sayem zgadza się z istnieniem trzech pierwiastków w produkcji: pracy, ziemi i kapitału.Kapitał to zapas dóbr przeznaczony do produkowania nowych wartości.Za Smithem tak pojęty kapitał dzieli na stojący i cyrkulujący.Dochód z kapitału uzasadnia w duchu Tomasza z Akwinu.Właściciel kapitału stojącego udzielając pożyczki ma prawo do pobierania wynagrodzenia za jego najem.W przypadku kapitału cyrkulującego ma prawo do pobierania procentu.Źródeł intraty gruntowej (renty) dopatruje się w monopolu na własność ziemi.Jest zwolennikiem liberalizmu gospodarczego.Dostrzega kilka czynników wzrostu bogactwa: wzrost społecznej wydajności pracy realizowany dzięki pogłębieniu społecznego podziału pracy, postępowi technicznemu oraz ulepszeniu metod produkcji.Warunkiem tego procesu jest akumulacja kapitału realizując się dzięki indywidualnej oszczędności.Dlatego Skarbek negatywnie ustosunkowuje się do konsumpcji nieprodukcyjnej i zbytku.Podkreśla rolę dogodnych warunków naturalnych oraz dostatecznej ludności.Dla poprawy położenia robotników proponuje rozbudowę kas zasiłków i oszczędzania.Widzi odległą przyszłość w państwie o przewadze zamożnego chłopstwa, które wykupiłoby ziemię folwarczną.*Po upadku powstania listopadowego, w epoce międzypowstaniowej, przedmiotem zainteresowania polskiej myśli ekonomiczno-społecznej było wypracowanie dróg wiodących do odzyskania niepodległości.W tym czasie powstają teorie rozwoju społeczno-gospodarczego [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl trzylatki.xlx.pl
.klimat, bogactwa naturalne i uzdolnionych obywateli; niezbędne jest również rozwinięcie przemysłu)2.idea sił wytwórczych: ustrój parlamentarny, stan moralności kultury, wolność sumienia, sądy przysięgłych, jawność sądownictwa, kontrola nad adm.Przemysł- List nie wierzy w samoczynny rozwój przemysłu, opowiada się za rozwojem kierowanym przez państwo.Widzi antynomię (sprzeczność wewnętrzną)- rozwijanie narodowych sił wytwórczych może wymagać ofiary w bieżącej konsumpcji.Sprzeczność między maxymalizacją konsumpcji i bogactwa w teraźniejszości i przyszłości.Przejście do ostatniego stadium rozwoju gospodarczego (rol-przem-hand) wymaga protekcjonistycznej polityki państwowej.Państwo ma nie ograniczać się do tradycyjnego protekcjonizmu celnego.Dotyczy to bezpośrednio również tworzonej przez państwo infrastruktury gospodarczej i czasem zakłądów przemysłowych (przem.ciężki).Państwo powinno rozwijać oświatę (przygotowuje się fachowców, poszerza horyzonty społeczeństwa).Rolnictwo nie jest objęte ochroną celną, co jest szkodą dla przemysłu (zwiększenie cen na art.spoż., płac roboczych, i kosztów produkcji).To nie jest cel sam w sobie (po osiągnięciu przez Niemcy wysokiego poziomu rozwoju ekon.zrezygnowały one z polityki protekcjonistycznej).Wolny handel jest w zasadzie korzystny, jeśli odbywa się między narodami jadnakowoi wszechstronnie rozwiniętymi.Prowadzi to do m-narodowego podziału pracy i wzrostu jej wydajności.Protekcjonizm wychowawczy celem jest takie wychowanie gospodarki aby w przyszłości mogło być bez interwencji państwa.List wprowadził pojęcie narodu- to nowość.Jest twórcą szkoły narodowej ekonomii.Względność praw ekonomicznych (prekursor szkoły historycznej w Niemczech)Starsza szkoła historycznaOdrzuca tezę o istnieniu ogólnych, obiektywnych praw ekonomii.Nauka ekonomii przekształciła się w empiryczny opis, rejestrację faktów.Koncentracja na badaniach z historii gospodarczej.Roscher: konieczne uwzględnienie w nauce ekonomii wpływu historycznego przebiegu zjawisk gospodarczych.Prawa ekonomiczne, prawa rozwojowe społeczeństwa rozumie w sensie zbliżonym do ekonomii klasycznej jako prawa naturalne, historycznie uwarunkowane, względne.Hildebrand: sądził, że wobec jedności i niepodzielności życia społecznego można w odniesieniu do spraw gospodarczych sformułować prawa rozwojowe zależne od woli ludzkiej (?).Knies: niemożność istnienia nie tylko praw naturalnych o charakterze uniwersalnym, ale i praw rozwojowych.Ekonomia może być nauką jedynie idiograficzną, czyli opisującą historię gospodarczą.EKONOMIA KLASYCZNA W POLSCEKonstytucja Księstwa Warszawskiego znosiła poddaństwo, ale nie uwłaszczała chłopów.Istniały warunki do rozwoju ekonomii akademickiej.W czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego rozwijają się ośrodki naukowe: Uniwersytet Wileński 1579 r.W 1808 r.W Warszawie powstała Szkoła Prawa powiększona na Szkołę Prawa i Administracji a w 1816 r.Królewski Uniwersytet Warszawski, gdzie była katedra ekonomii politycznej.WAWRZYNIEC SUROWIECKI (1769 - 1827)Dzieła: „Uwagi względem poddanych w Polszcze i projekcie ich uwolnienia”, „O upadku przemysłu i miast w Polszcze” - 1810 r., główna praca.Każdą z gałęzi produkcji nazywa przemysłem (tak jak Say).Nie ma wrodzonej człowiekowi skłonności do wymiany.Jest ona rezultatem podziału pracy oraz różnej lokalizacji bogactw naturalnych.Podział pracy i wymiana to przesłanki powstania wartości prywatnej.Formułuje zasady polityki gospodarczej - postulat inicjowania i popierania przez państwo rozwoju gospodarczego w formie rozwijania przemysłu i handlu.Opowiada się za protekcjonizmem celnym.Podkreśla metody protekcyjne dopuszczalne, gdy rodzą nadzieję, że dany przemysł będzie mógł przy ich pomocy stanąć na nogi i po pewnym okresie podjąć konkurencję z bardziej rozwiniętymi przemysłami zagranicznymi.Tak jak List, formułuje zasady protekcjonizmu wychowawczego.Polityka interwencyjna państwa winna zmierzać do rozbudowy infrastruktury.Podobnie jak Skarbek zaleca oszczędzanie i walkę ze zbytkiem i konsumpcją.Pochwala oszczędność i akumulację.Domaga się likwidacji lub ograniczenia elementów feudalizmu.DOMINIK KRYSIŃSKI (1785-1853)Zwolennik angielskiej ekonomii klasycznej.Nomotetyczny charakter nauki ekonomii (nomos- gr.prawo).Krytykuje poglądy merkantylistów i fizjokratów.Najbliższe są mu poglądy Saya.Domaga się wolności dla chłopów i stopniowego uwłaszczenia.Zwolennik wolnej konkurencji, zwalcza protekcjonizm stosowany przez Lubeckiego.Państwo nie powinno bezpośrednio ingerować w życie gospodarcze, lecz pozostawiać maksymalną swobodę poszczególnym jednostkom i przedsiębiorcom.Winno stwarzać dogodne warunki dla gospodarczej działalności jednostki.FRYDERYK SKARBEK (1792-1866)„Ojciec” polskiej ekonomii.Dzieła: „Gospodarstwo narodowe”, „Rys ogólny nauki finansów”, „Teoria bogactwa społecznego” - główne dzieło, napisane po francusku; po polsku ukazało się pod tytułem „Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego” w 1859 r.Naukę o narodach dzieli na dwie części: ekonomia polityczna i polityka.Ekonomia polityczna to nauka o bogactwie (chrusologia) i dzieli się na część teoretyczną (czysta) i praktyczną (stosowana).Naukę gospodarstwa narodowego dzieli na dwie części: zasady bogactwa człowieka w stanie towarzyskim żyjącego i zasady bogactwa narodów.Zasady bogactwa człowieka ujęte są w ramach czterech teorii: produkcji, wymiany (zamiany), dochodów i konsumpcji.Taki podział występuje też w zasadach bogactwa narodów, gdzie występuje teoria produkcji, obiegu i zużycia bogactw narodowych.Występują powiązania z Sismondim.Skarbek za przedmiot ekonomii uważa odkrywanie prawd zapewniających dobrobyt materialny.Uznaje pracę za podstawowy warunek produkcji.W pracy produkcyjnej (przemysł) upatruje linię demarkacyjną między stanem dzikości a cywilizacją rozwoju ludności.Za Smithem i Sayem zgadza się z istnieniem trzech pierwiastków w produkcji: pracy, ziemi i kapitału.Kapitał to zapas dóbr przeznaczony do produkowania nowych wartości.Za Smithem tak pojęty kapitał dzieli na stojący i cyrkulujący.Dochód z kapitału uzasadnia w duchu Tomasza z Akwinu.Właściciel kapitału stojącego udzielając pożyczki ma prawo do pobierania wynagrodzenia za jego najem.W przypadku kapitału cyrkulującego ma prawo do pobierania procentu.Źródeł intraty gruntowej (renty) dopatruje się w monopolu na własność ziemi.Jest zwolennikiem liberalizmu gospodarczego.Dostrzega kilka czynników wzrostu bogactwa: wzrost społecznej wydajności pracy realizowany dzięki pogłębieniu społecznego podziału pracy, postępowi technicznemu oraz ulepszeniu metod produkcji.Warunkiem tego procesu jest akumulacja kapitału realizując się dzięki indywidualnej oszczędności.Dlatego Skarbek negatywnie ustosunkowuje się do konsumpcji nieprodukcyjnej i zbytku.Podkreśla rolę dogodnych warunków naturalnych oraz dostatecznej ludności.Dla poprawy położenia robotników proponuje rozbudowę kas zasiłków i oszczędzania.Widzi odległą przyszłość w państwie o przewadze zamożnego chłopstwa, które wykupiłoby ziemię folwarczną.*Po upadku powstania listopadowego, w epoce międzypowstaniowej, przedmiotem zainteresowania polskiej myśli ekonomiczno-społecznej było wypracowanie dróg wiodących do odzyskania niepodległości.W tym czasie powstają teorie rozwoju społeczno-gospodarczego [ Pobierz całość w formacie PDF ]